Đau Lưng Trên
Đau lưng trên là tình trạng ít gặp hơn so với các dạng đau lưng khác. Tuy nhiên, đây có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lý nguy hiểm, nếu bạn chủ quan trong điều trị sẽ gây ra biến chứng không mong muốn. Bài viết dưới đây là tổng hợp những thông tin cần biết về bệnh đau lưng trên bạn có thể tham khảo.
Định nghĩa
Lưng trên được xác định là phần cột sống trên gồm 12 đốt sống, kéo dài từ đốt sống ngực T1 kéo dài đến T12. Nếu cơn đau nhức khởi phát ở khu vực này thì được gọi là đau lưng trên. Do lưng trên là khu vực có phạm vi chuyển động khá hạn chế nên ít bị tổn thương cũng như đau nhức hơn so với vùng thắt lưng.
Nếu cơn đau khởi phát ở khu vực này thường là do tác động của chấn thương mạnh hoặc tổn thương diễn ra kéo dài tại đột sống. Ngoài ra, đau lưng trên cũng có thể là dấu hiệu của một số bệnh lý nguy hiểm khác, bạn cần thăm khám chuyên khoa để được chẩn đoán bệnh nếu tình trạng này diễn ra kéo dài.
Dựa vào nguyên nhân gây đau lưng trên mà vị trí đau nhức và tính chất cơn đau sẽ có sự khác nhau. Cụ thể là:
- Đau lưng trên bên trái: Cơn đau nhức xuất hiện ở vùng lưng trên bên trái (kéo dài từ phần lưng dưới cổ đến hết xương sườn). Đau lưng trên bên trái thường là dấu hiệu của các bệnh lý như tổn thương cơ, chấn thương cột sống, viêm tụy, suy tim,...
- Đau lưng trên bên phải: Cơn đau xuất hiện ở vùng lưng trên bên phải. Đây thể là dấu hiệu của bệnh thoát vị đĩa đệm, căng cơ, giãn hoặc rách dây chằng.
- Đau lưng trên ở giữa: Cơn đau xuất hiện ở chính giữa lưng rồi lan tỏa sang hai bên. Đau lưng trên ở giữa thường là dấu hiệu của bệnh thoát vị đĩa đệm, gai cột sống, thoái hóa cột sống,...
Tình trạng đau lưng trên thường xảy ra ở những người đang trong độ tuổi lao động (khoảng 20 - 50 tuổi). Khi cơn đau khởi phát, bạn sẽ gặp khó khăn trong việc thực hiện các hoạt động sống bình thường và làm suy giảm chất lượng cuộc sống hàng ngày.
Nguyên nhân
Tình trạng đau lưng trên có thể khởi phát do tác động của rất nhiều nguyên nhân khác nhau. Thống kê y khoa cho thấy, có đến 85% trường hợp khởi phát bệnh đau lưng trên có liên quan đến tính chất công việc và thói quen sinh hoạt. Ngồi nhiều hoặc ngồi sai tư thế, nhân viên văn phòng,... là đối tượng có nguy cơ mắc bệnh khá cao. Bài viết dưới đây là các nguyên nhân gây bệnh thường gặp mà chúng tôi tổng hợp được bạn có thể tham khảo:
+ Tư thế xấu: Nếu bạn duy trì các tư thế vận động xấu trong thời gian dài sẽ khiến cấu trúc vùng lưng và cổ dần thay đổi. Điều này đã khiến cho hệ cơ vùng lưng dần yếu đi, gây lệch vị trí cột sống dẫn đến đau nhức.
+ Nâng vật nặng không đúng cách: Nếu bạn không giữ cho cột sống thẳng hàng khi bị nâng vật nặng sẽ khiến cột sống phải chịu áp lực rất lớn và hình thành cơn đau. Trường hợp nâng vật nặng cao hơn đầu sẽ khiến vùng vai và lưng dễ bị chấn thương, dẫn đến đau nhức.
+ Lạm dụng lưng trên: Nếu bạn bắt vùng lưng trên làm việc quá nhiều cũng là nguyên nhân gây ra triệu chứng đau nhức ở khu vực này. Một số vận động gây áp lực lên lưng trên như làm mới trần nhà, lau sàn nhà, thực hiện các công việc cao hơn đầu,...
+ Chấn thương: Đau lưng trên cũng có thể khởi phát nếu bạn bị chấn thương do ngã từ trên cao xuống, va chạm khi chơi thể thao hoặc tai nạn xe,... Chấn thương sẽ gây ảnh hưởng đến nhiều cơ quan cùng lúc như cột sống, cơ, đĩa đệm, dây chằng, dây thần kinh,...
+ Do bệnh lý xương khớp: Tình trạng đau nhức lưng trên cũng có thể khởi phát do tác động của một số bệnh lý xương khớp có liên quan như thoát vị đĩa đệm lồng ngực, gãy nén đốt sống, viêm khớp, đau cơ xơ hóa, biến dạng cột sống nghiêm trọng, thoái hóa cột sống, loãng xương,...
+ Nhiễm trùng cột sống: Nhiễm trùng cột sống thường gây ra tình trạng áp xe bên ngoài màng cứng tủy sống, lúc này bạn sẽ có triệu chứng viêm sưng và đau nhức dữ dội. Tuy nhiên, đây là nguyên nhân gây đau lưng trên không phổ biến.
+ Ung thư phổi: Đây là bệnh lý nguy hiểm và có thể đe dọa đến tính mạng của người bệnh. Đau lưng trên do ung thư phổi chỉ xảy ra khi bệnh di căn vào xương. Thống kê y khoa cho biết, có khoảng 30 - 40% số ca ung thư phổi rơi vào trường hợp này.
Một số yếu tố làm gia tăng nguy cơ bị đau lưng trên mà bạn cần lưu ý là:
- Người đang trong độ tuổi lao động
- Nữ giới dễ bị đau lưng trên hơn so với nam giới
- Hệ cơ lưng bị suy yếu, giảm khả năng vận động
- Mắc các bệnh lý về xương khớp khác
- Tinh thần không ổn định
- Ăn uống thiếu dưỡng chất
Chăm sóc tại nhà
Khi cơn đau nhức ở vùng lưng trên khởi phát, bạn có thể áp dụng một số mẹo giảm đau tại nhà để cải thiện. Tuy nhiên, cách này chỉ có tác dụng giảm đau nhức tạm thời giúp bạn cảm thấy dễ chịu hơn, cơn đau vẫn có thể tái phát trở lại sau đó. Các mẹo giảm đau được áp dụng phổ biến là:
- Hạn chế thực hiện các hoạt động gây áp lực không tốt lên vùng lưng trên. Lúc này, bạn nên dành thời gian nghỉ ngơi giúp làm thư giãn khu vực này. Tuy nhiên, bạn chỉ nên nghỉ ngơi trong khoảng thời gian ngắn rồi vận động nhẹ nhàng trở lại. Việc nằm cố định trong thời gian dài sẽ khiến cơ lưng trở nên suy yếu và làm cho cơn đau nhức trở nên nghiêm trọng hơn.
- Kết hợp chườm nóng với chườm lạnh để cải thiện các triệu chứng của bệnh. Tốt nhất, bạn nên tiến hành chườm lạnh trong vòng 48 giờ sau khi cơn đau khởi phát. Sau đó, kết hợp chườm nóng để kích thích tuần hoàn máu đến vùng lưng để chữa lành tổn thương tại đây.
- Xoa bóp, massage là cách giảm đau khá hiệu quả và được rất nhiều người ưu tiên áp dụng. Các động tác trong xoa bóp sẽ làm tăng tuần hoàn máu bên trong cơ thể, đẩy lùi tình trạng đau nhức một cách nhanh chóng.
Câu hỏi thường gặp
Đau lưng trên có nguy hiểm không?
Giải đáp thắc mắc này chuyên gia xương khớp cho biết, đau lưng trên là tình trạng không quá nguy hiểm, có thể cải thiện bằng cách chăm sóc tại nhà và điều trị nội khoa. Nhưng nếu để tình trạng này diễn ra kéo dài sẽ gây ảnh hưởng lớn đến khả năng vận động và làm suy giảm chất lượng cuộc sống hàng ngày.
Còn với những trường hợp bị đau lưng trên do bệnh lý hoặc các nguyên nhân nghiêm trọng hơn, bạn tuyệt đối không được chủ quan trong việc điều trị chuyên khoa để tránh phát sinh biến chứng. Tốt nhất, bạn cần nhanh chóng đến bệnh viện thăm khám nếu có các dấu hiệu sau đây:
- Gặp khó khăn khi đi bộ hoặc giữ thăng bằng
- Không thể kiểm soát hoạt động của ruột và bàng quang
- Cảm giác ngứa ran, châm chích hoặc yếu cơ
- Khó thở, đau đầu dữ dội, sốt cao,...
Triệu chứng
Dựa vào nguyên nhân gây bệnh mà triệu chứng đau lưng trên ở mỗi người sẽ có sự khác nhau giữa từng đối tượng. Nhưng bạn vẫn có thể nhận biết ra tình trạng này thông qua các triệu chứng điển hình sau đây:
- Xuất hiện cơn đau nhói ở vùng lưng trên giống như dùng dao đâm vào. Tình trạng đau nhói thường sẽ phát triển tập trung ở một điểm.
- Ở một vài trường hợp, cơn đau nhức sẽ chạy dọc theo dây thần kinh để lan rỏa đến các cơ quan xung quanh như lồng ngực, cánh tay, dạ dày,... Tình trạng này sẽ chuyển biến nặng theo thời gian và thường chỉ xảy ra ở một bên cơ thể.
- Nhiều trường hợp sẽ có triệu chứng đau nhức âm ỉ ở vùng lưng gây ra nhiều khó chịu. Cơn đau âm ỉ không tập trung ở một điểm mà còn lan rộng đến các vùng xung quanh như cổ, vai, thắt lưng.
- Có dấu hiệu căng cứng ở lưng khiến việc thực hiện các vận động tại khu vực này trở nên khó khăn hơn bình thường. Ví dụ như xoay người, nâng và hạ cánh tay,...
- Vùng lưng trên có triệu chứng tê nóng và ngứa râm ran. Tình trạng này sẽ chạy dọc theo dây thần kinh để gây ảnh hưởng đến ngực, cánh tay và thân dưới
Tình trạng đau nhức thường khởi phát khi bạn hoạt động sai tư thế và thuyên giảm dần nếu bạn nghỉ ngơi. Nếu cơn đau trở nên nghiêm trọng hơn vào buổi sáng và tối thì có thể là dấu hiệu của bệnh lý về xương khớp như thoát vị đĩa đệm, viêm khớp, gai cột sống,.. Nhưng nếu bị đau nhức kèm theo tức ngực hoặc khó thở thì có thể là dấu hiệu của bệnh lý tim phổi.
Phương pháp chẩn đoán
Khi bị đau nhức ở vùng lưng trên, việc chẩn đoán bệnh sẽ khó khăn hơn bình thường. Đầu tiên, bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra triệu chứng lâm sàng mà người bệnh đang mắc phải. Sau đó thăm hỏi thêm những thông tin có liên quan như tiền sử chấn thương, tiền sử bệnh lý của gia đình cũng như thói quen sinh hoạt hàng ngày.
Để có thể đưa ra chẩn đoán chính xác nhất về nguyên nhân cũng như mức độ bệnh trạng, bác sĩ sẽ yêu cầu người bệnh thực hiện thêm một số xét nghiệm cận lâm sàng cần thiết như chụp x-quang, chụp MRI, kiểm tra mật độ xương,... Sau khi đã có kết quả chẩn đoán bệnh, bác sĩ sẽ dựa vào đó để lên phác đồ điều trị sao cho phù hợp.
Điều trị
Hiện nay, y khoa có rất nhiều phương pháp điều trị bệnh đau lưng trên. Dựa vào mức độ bệnh trạng, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp nhất. Một số cách điều trị đau lưng trên được áp dụng trong y tế là:
+ Dùng thuốc Tây y
Khi cơn đau nhức diễn ra với mức độ nặng và không thể cải thiện bằng các mẹo đơn giản tại nhà, bác sĩ sẽ kê đơn điều trị bằng thuốc Tây y. Dùng thuốc Tây y mang lại hiệu quả nhanh nhưng tiềm ẩn nhiều tác dụng phụ không mong muốn. Để đảm bảo an toàn, bạn cần tuyệt đối tuân thủ theo phác đồ điều trị mà bác sĩ chuyên khoa đã đưa ra, không tự ý mua thuốc về dùng để trị bệnh tại nhà. Các loại thuốc thường được kê đơn để điều trị đau lưng trên là:
- Thuốc giảm đau thông thường
- Thuốc chống viêm không steroid
- Thuốc giãn cơ
Trường hợp đau nhức nghiêm trọng không đáp ứng điều trị bằng thuốc uống, bác sĩ sẽ chỉ định sử dụng thuốc tiêm steroid. Thuốc được dùng bằng cách tiêm ngoài màng cứng giúp đẩy lùi tình trạng đau nhức nhanh chóng. Tuy nhiên, loại thuốc này chỉ có tác dụng giảm đau ngắn hạn, tuyệt đối không được lạm dụng trong thời gian dài để tránh gây hại đến sức khỏe.
+ Vật lý trị liệu
Dựa vào tình trạng bệnh cũng như mức độ đau nhức, nhà vật lý trị liệu sẽ lên các chương trình điều trị sao cho phù hợp. Khi bị đau lưng trên, bạn nên tiến hành vật lý trị liệu kéo dài trong vài tuần hoặc vài tháng để mang lại hiệu quả giảm đau và duy trì các vận động bình thường. Thông thường, vật lý trị liệu sẽ được áp dụng kết hợp với việc dùng thuốc Tây y để có thể mang lại hiệu quả tốt nhất.
+ Phẫu thuật
Phẫu thuật chỉ được thực hiện với những trường hợp bị đau lưng trên gây ảnh hưởng đến rễ thần kinh và tủy sống, gây biến dạng cột sống hoặc không đáp ứng điều trị với phương pháp nội khoa. Các phương pháp phẫu thuật điều trị bệnh được áp dụng phổ biến là:
- Nâng cao đốt sống: Bác sĩ sẽ sử dụng vật liệu nhân tạo để đặt vào bên trong đốt sống giúp nâng cao phần đốt sống, hạn chế tình trạng ma sát xảy ra và mang lại hiệu quả giảm đau. Liệu pháp phẫu thuật này thường được chỉ định thực hiện với trường hợp đau lưng trên do gãy nén xương đốt sống.
- Giảm áp lực ở tủy sống: Phương pháp phẫu thuật này nhằm mục đích giải tỏa áp lực tại rễ thần kinh hoặc tủy sống, ngăn ngừa tổn thương tiếp tục diễn ra tại đây và mang lại hiệu quả giảm đau.
Phòng tránh
Tình trạng đau lưng trên rất dễ khởi phát nếu bạn có thói quen sinh hoạt thiếu khoa học. Để phòng ngừa, bạn cần phải duy trì lối sinh hoạt tích cực và loại bỏ các thói quen xấu gây tác động không tốt lên vùng lưng trên. Cụ thể là:
- Cần duy trì các tư thế tốt khi thực hiện các hoạt động sống hàng ngày như đi, đứng, ngồi, tập thể dục, nâng vật nặng,... Cách này có tác dụng hạn chế gây tổn thương đến cột sống và phòng ngừa khởi phát cơn đau nhức.
- Nếu tính chất công việc phải ngồi hoặc đứng một chỗ trong thời gian dài, cứ sau 60 phút làm việc bạn nên đứng lên đi lại giúp quá trình tuần hoàn máu diễn ra tốt hơn. Cách này có tác dụng cải thiện độ linh hoạt của cột sống và cơ bắp.
- Hút thuốc lá là nguyên nhân hình thành nên cơn đau lưng mãn tính và khiến tình trạng bệnh trở nên ngày càng tồi tệ hơn. Để phòng ngừa bệnh lý này, bạn cần tập cai thuốc lá và hạn chế tiếp xúc những nơi có nhiều khói thuốc lá.
- Tập thể dục đều đặn mỗi ngày với các bộ môn thể thao nhẹ nhàng và có thể rèn luyện sức mạnh của vùng lưng trên như đi bộ, chạy bộ,... Khi vùng lưng trên khỏe mạnh và hoạt động linh hoạt sẽ hạn chế gây áp lực lên cột sống, từ đó tình trạng đau nhức sẽ thuyên giảm đáng kể.
- Hình thành thói quen ăn uống khoa học giúp bổ sung đầy đủ các nhóm dưỡng chất thiết yếu cho cơ thể. Khi bị đau lưng trên bạn nên tăng cường sử dụng các loại thực phẩm giàu vitamin, canxi, vitamin D, omega-3,...
Bài viết trên đây là những thông tin cần biết về bệnh đau lưng trên mà chúng tôi tổng hợp được bạn có thể tham khảo để hiểu rõ hơn. Khi cơn đau khởi phát, bạn có thể áp dụng các mẹo giảm đau đơn giản để cải thiện. Nhưng nếu tình trạng này diễn ra kéo dài và lặp lại nhiều lần thì bạn không được chủ quan trong việc thăm khám và điều trị chuyên khoa.
Cơ - Xương - Khớp
Bác sĩ Cơ - Xương - Khớp
