Đau Răng
Phần lớn các vấn đề về răng miệng đều có thể dẫn tới tình trạng đau răng. Triệu chứng này rất phổ biến và cũng ẩn chứa nhiều nguy cơ xấu ảnh hưởng tới sức khỏe người bệnh. Để hiểu rõ nguyên nhân và biết cách điều trị, phòng ngừa, các bạn không nên bỏ qua bài viết hữu ích dưới đây.
Định nghĩa
Đau răng là tình trạng bên trong hoặc xung quanh bề mặt răng trở nên đau nhức, ê buốt dữ dội. Các cơn đau này có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau mà cảm giác đi kèm cũng có chút khác biệt. Mặc dù vậy, người bệnh sẽ cảm thấy một số cảm giác điển hình như:
- Sốt nặng hoặc nhẹ.
- Đau, cảm thấy nướu bao quanh răng đang bị sưng, chuyển màu.
- Đau nhói khi người bệnh chạm vào hoặc cắn xuống để ăn nhai.
- Khó chịu khi dùng đồ ăn, đồ uống lạnh hoặc nóng.
Đương nhiên, không phải cơn đau nào cũng kéo dài liên tục mà chúng có thể xuất hiện theo từng cơn. Các cơn đau có thể bắt đầu khởi phát khi nhiệt độ trong khoang miệng thay đổi, áp lực phát sinh lên răng khi ăn nhai cũng là nguyên cơ kích thích cơn đau răng. Bên cạnh đó, có không ít trường hợp bị đau răng mà không cần tới bất kỳ yếu tố kích hoạt nào.
Nguyên nhân
Các cơn đau răng có thể xuất hiện với tình trạng đau âm ỉ, đau nhẹ, đau kèm sốt, ê buốt hoặc đau nhức dữ dội. Bên cạnh đó, những cơn đau này có thể xuất phát hoặc xảy ra do một số yếu tố kích thích. Cụ thể:
Nguyên nhân phổ biến
Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến thường gây ra tình trạng đau nhức răng ở người bệnh như:
- Mọc răng khôn: Răng số 8 hay còn gọi là răng khôn - chiếc răng vĩnh viễn mọc cuối cùng ở người trưởng thành. Chúng thường có vị trí không gian hẹp hoặc không có, dẫn tới tình trạng răng bị mắc kẹt giữa xương hàm và nướu. Mặt khắc, do vị trí khó tiếp xúc nên rất nhiều người không thể vệ sinh răng không được nên có nhiều vấn đề phát sinh ở khu vực này. Điều này vô tình dẫn tới tình trạng đau nhức răng miệng.
- Sâu răng: Khi sâu răng tiến vào bên trong lớp men, đến ngà răng, tiếp cận buồng tủy răng sẽ càng dễ gây ra tình trạng đau đớn do vùng tổn thương của răng đã tăng lên. Lúc này, cấu trúc bên ngoài của răng đã bị phá hủy nên không còn khả năng đảm nhiệm trọng trách cách nhiệt hay bảo vệ tủy.
- Viêm tủy: Tình trạng này xảy ra khi vi khuẩn xâm nhập vào tủy răng và làm cho tủy sưng lên hoặc hoại tử. Ở giai đoạn đầu, răng người bệnh chỉ hơi nhạy cảm khi dùng đồ ăn quá nóng hay quá lạnh nhưng nếu để càng lâu, các cơn đau nhức dữ dội kèm theo nguy cơ mất răng sẽ xuất hiện rõ ràng hơn.
- Áp xe răng: Nhiễm trùng phát sinh từ bên trong răng rồi lan tới chân răng và những bộ phận xung quanh. Biến chứng của áp xe răng sẽ gây ra tình trạng mất răng, viêm xương, viêm tủy, viêm hạch và làm tiêu xương hàm,... nên các cơn đau nhức xuất hiện là điều khó tránh khỏi.
- Bệnh về nướu: Bệnh nha chu hay bệnh về nướu là vô cùng nguy hiểm và thường diễn biến nhanh. Trong những trường hợp xấu nhất, bệnh lý có thể khiến răng bị nhiễm trùng và cần phải nhổ bỏ.
- Viêm xoang: Phần chân răng hàm trên tương đối gần với các hốc xoang hàm nên viêm xoang có khả năng ảnh hưởng tới răng hàm và khiến chúng trở nên nhạy cảm, gây ê buốt và đau nhức.
Nguyên nhân ít phổ biến
Ngoài những nguyên nhân gây đau răng phổ biến trên, nhiều bệnh nhân bị đau nhức răng còn xuất phát từ một số vấn đề khác như:
- Thói quen nghiến răng: Những người có thói quen nghiến răng thường thực hiện hành vi này một cách vô thức trong lúc ngủ. Nghiến răng có nguy cơ gây tổn thương cho răng và dễ kích thích các dây thần kinh, khiến răng trở nên vô cùng nhạy cảm.
- Bề mặt chân răng bị lộ: Khi xương, nướu bảo vệ không còn che phủ và bảo vệ chân răng thì các tác động tới bộ phận này trở nên nhạy cảm và dễ tạo nên các cơn đau nhức, ê buốt.
- Gãy răng: Gãy răng hay “hội chứng nứt răng” có nguy cơ làm lộ lớp ngà răng nhạy cảm hay thậm chí là tủy và các dây thần kinh. Trong một số trường hợp, người bệnh không nhận ra răng bị gãy dù vết nứt đã lan sâu vào bên trong răng. Gãy răng có nguy cơ gây đau răng mỗi khi người bệnh cắn, ăn nhai.
- Các quy trình điều trị vấn đề răng trước đó: Sau khi bọc, trám, răng sẽ trở nên nhạy cảm hơn, mức độ này sẽ càng tăng nếu nguyên nhân điều trị răng của người bệnh bắt nguồn từ lỗ sâu. Tuy việc điều trị các vấn đề răng miệng là điều cần thiết nhưng nếu quy trình thực hiện không đúng chuẩn có thể tác động xấu tới các dây thần kinh, dẫn tới cơn đau răng phát sinh. Bên cạnh đó, nếu sức khỏe răng hồi phục tốt thì tình trạng trên có khả năng thuyên giảm đáng kể.
Chăm sóc tại nhà
Chỉ với vài nguyên liệu đơn giản, bạn cũng có thể làm giảm tình trạng đau nhức răng miệng thông qua một vài mẹo vặt tại nhà như sau:
Chườm lạnh, chườm đá
Việc chườm lạnh là cách trị đau răng tại nhà được nhiều người áp dụng nhất. Biện pháp này hiệu quả đối với các trường hợp đau răng do chấn thương hoặc sưng nướu. Phương pháp sử dụng nhiệt độ thấp để hạn chế lưu lượng máu đến khu vực bị ảnh hưởng. Từ đó làm tê liệt một phần các cơn đau, giảm sưng và viêm.
Người dùng có thể sử dụng các mẹo chữa đau răng khác tương tự như cách chườm lạnh, cụ thể:
- Đặt một viên đá trong lòng bàn tay ở cùng bên với khu vực đau răng, chẳng hạn bạn bị đau răng bên trái thì hãy để tay trái giữ đá.
- Chà xát các viên đá ở khoảng trống giữa ngón cái, ngón trỏ trong 7 phút hoặc cho tới khi bạn thấy tê ở khu vực này.
Các nghiên cứu chỉ ra rằng, phương pháp này hoạt động giảm đau răng hiệu quả nhờ vào khả năng tạm thời chặn tín hiệu đau tới não do nhiệt độ thấp tỏa ra từ viên đá.
Trị đau nhức răng bằng tỏi
Trong tỏi có chứa một hoạt chất gọi là allicin có khả năng kháng khuẩn mạnh, nhờ vậy mà tỏi có thể xoa dịu các cơn đau nhức răng.
Để allicin trong tỏi có thể phát huy tối đa hiệu quả, người dùng nên nghiền nát tỏi tươi rồi trộn với một ít muối. Sau đó, đắp hỗn hợp trên lên chiếc răng bị đau, nên nhớ pha loãng tỏi để tránh gây kích ứng hoặc phỏng nướu.
Uống trà bạc hà
Bạc hà có tính gây tê nên thường được dùng để làm dịu các cơn đau răng. Hơn nữa, tinh dầu bạc hà cũng được nhiều người sử dụng để kháng khuẩn. Các bạn có thể dùng lá bạc hà khô ngâm với nước sôi trong 20 phút để làm sạch thành trà bạc hà. Sau khi nước bớt nóng, bạn có thể dùng để súc miệng hoặc thưởng thức như trà uống bình thường.
Bên cạnh đó, người dùng cũng có thể tận dụng túi trà bạc hà còn ấm để áp trên chiếc răng đau trong vòng vài phút để xoa dịu cảm giác khó chịu. Nếu không thích vị bạc hà, người bệnh có thể tìm mua tinh dầu bạc hà và thấm chất lỏng này lên một miếng bông gòn tiệt trùng trước khi áp vào khu vực răng bị đau. Đây cũng được xem là một trong những mẹo chữa đau răng tạm thời khá hiệu quả.
Khi nào đi khám bác sĩ?
Theo các nha sĩ, bạn nên đến nha khoa càng sớm càng tốt khi đang gặp rắc rối trong những trường hợp sau đây:
- Tình trạng đau nhức răng kéo dài hơn 1 - 2 ngày.
- Cường độ đau có tần suất tăng dần và trở nên nghiêm trọng hơn.
- Bạn bị sốt, đau tai hoặc cảm thấy đau đớn khi mở miệng.
Với những bệnh nhiễm trùng răng miệng, việc xác định và điều trị đúng phương pháp rất quan trọng. Bởi cách điều trị đóng vai trò ngăn chặn mầm bệnh lây lan sang các bộ phận khác, bao gồm cả hộp sọ và thậm chí là nhiễm khuẩn máu.
Để chữa đau răng, trước tiên bác sĩ sẽ thăm khám và xem xét bệnh sử của bạn. Sau đó, nha sĩ cần tiến hành kiểm tra thể chất và đặt ra một số câu hỏi cho bạn như:
- Cơn đau răng bắt đầu khi nào?
- Cường độ ra sao?
- Mức độ nghiêm trọng của những cơn đau nhức mà bạn cảm nhận được?
- Vị trí phát sinh?
- Bạn có làm điều gì tác động tới các cơn đau này không?
Câu hỏi thường gặp
Đối tượng nào thường mắc phải chứng đau răng?
Do là tình trạng khá phổ biến nên đau răng có thể ảnh hưởng tới bệnh nhân ở bất kỳ độ tuổi nào. Trong đó, các đối tượng thường mắc phải chứng đau nhức răng miệng gồm có:
- Những trường hợp bị rối loạn ăn uống như chán ăn hoặc ăn vô độ.
- Người thích ăn đồ ngọt.
- Trường hợp bị khô miệng.
- Vệ sinh răng miệng kém.
- Những người không hay sử dụng chỉ nha khoa hoặc tăm nước.
- Người thường xuyên bị ợ nóng do nồng độ axit dạ dày cao có thể làm xói mòn men răng.
- Người thường xuyên hút thuốc, nhai trầu.
- Đối tượng thường xuyên sử dụng thuốc hoặc đang phải thực hiện các biện pháp điều trị ung thư.
Sau khi đã thu thập thông tin từ những câu hỏi trên, bác sĩ sẽ kiểm tra tổng quát miệng, răng, nướu, lưỡi, họng, hàm, tai, mũi và cổ của người bệnh. Tiếp đó, nha sĩ có thể yêu cầu bạn chụp X-quang cũng như các xét nghiệm chuyên sâu hơn để xác định rõ nguyên nhân gây nên tình trạng. Các xét nghiệm này sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân gây đau răng mà nha sĩ dự đoán.
Điều trị
Khi gặp các vấn đề răng miệng, đặc biệt là đau răng thì bạn cần tới gặp nha sĩ càng sớm càng tốt. Tuy nhiên, nếu bạn chưa có thời gian tới phòng khám nha khoa thì có thể tham khảo một số cách điều trị đau nhức răng miệng tại nhà dưới đây.
Sử dụng thuốc Tây giảm đau nhức răng
Người dùng có thể sử dụng thuốc giảm đau như một cách điều trị đau răng tại nhà đơn giản mà hiệu quả. Mặc dù vậy, không phải loại thuốc giảm đau răng nào cũng có thể sử dụng và không phải thuốc nào cũng có khả năng áp dụng cho mọi đối tượng.
Thông thường, những trường hợp bị đau nhức răng có thể tham khảo sử dụng một số loại thuốc giảm đau sau:
- Paracetamol: Bạn có thể dùng Paracetamol để giảm đau răng cho cả trẻ nhỏ và người lớn. Thuốc có thành phần chính là Paracetamol nên những bạn bị dị ứng hoặc đang dùng thuốc có chứa hoạt chất này thì không nên sử dụng.
- Naphacogyl màu hồng: Thuốc giảm đau cấp tốc Naphacogyl được sử dụng khá phổ biến vì có tác dụng giảm đau, kháng viêm hiệu quả. Khi sử dụng thuốc này bạn có thể gặp một số tác dụng phụ như rối loạn tiêu hóa, giảm bạch cầu, dị ứng,...
- Gel giảm đau răng cho trẻ em: Cha mẹ có thể cho con sử dụng các loại gel giảm đau răng phổ biến như: Dentinox, Oragel, Pansoral, Bonjela,... Những loại gel này được bôi trực tiếp lên vùng răng bị đau nhức, chúng sẽ làm tê liệt các dây thần kinh và giúp bé không bị đau nhức trong một thời gian nhất định.
- Thuốc Acetaminophen: Thuốc chỉ có tác dụng giảm đau, hạ sốt là chủ yếu và ít có hiệu quả trong việc kháng viêm. Tuy thuốc có tác dụng nhẹ hơn các dòng thuốc giảm đau khác nhưng lại không có tác dụng phụ nên bạn có thể yên tâm sử dụng.
Phương pháp điều trị đau nhức răng triệt để tại nha khoa
Khi tình trạng đau nhức không thể giải quyết bằng các biện pháp nêu trên, bạn cần tới nha sĩ để được thăm khám và điều trị bằng cách biện pháp nha khoa cụ thể. Các bác sĩ sẽ căn cứ vào nguyên nhân gây đau răng và mức độ nghiêm trọng của bệnh để đưa ra cách điều trị phù hợp và hiệu quả nhất.
Việc phải tới nha sĩ tức là tình trạng bệnh của bạn đã ở mức nghiêm trọng. Lúc này bác sĩ sẽ tiến hành loại bỏ hoàn toàn sự nhiễm trùng đang phát tác ở răng, nhằm điều trị nhanh chóng các thương tổn cũng như bảo vệ khu vực nhạy cảm. Dưới đây là một số phương pháp trị đau răng tại nha khoa cho từng nguyên nhân phổ biến. Cụ thể:
- Điều trị sâu răng: Với những trường hợp bị sâu nông trên bề mặt răng, bác sĩ chỉ cần tiến hành loại bỏ bằng cách trám răng. Nhưng với những lỗ sâu đã xâm nhập tới buồng tủy răng thì cần phải thực hiện điều trị tủy, loại bỏ hết tủy răng, kể cả dây thần kinh và mạch máu. Sau đó bác sĩ sẽ vệ sinh bên trong răng và hàn lại bằng vật liệu trơ.
- Điều trị viêm nha chu: Khi bị viêm nha chu, bác sĩ sẽ thực hiện thủ thuật dẫn lưu đơn giản để lấy mủ ra, xử lý vết thương và sát trùng cho khu vực này để giải quyết triệt để mầm bệnh có nguy cơ còn sót lại. Tùy theo mức độ viêm nhiễm, nha sĩ có thể kê toa thuốc kháng sinh hoặc không. Ngoài ra, bạn cũng sẽ được yêu cầu sử dụng thêm nước súc miệng có chứa chlorhexidine để hỗ trợ quá trình phục hồi vết thương.
- Gãy răng, hội chứng nứt răng: Với tình trạng này, đặt mão răng là lựa chọn phổ biến nhất. Bởi mão răng sẽ thay thế cấu trúc răng bị phá hủy và giúp bảo vệ răng yếu khỏi các tổn thương tốt hơn.
- Áp xe răng: Bệnh sẽ gây nhiễm trùng và có xu hướng phát sinh ngay từ bên trong nên bác sĩ cần áp dụng liệu pháp sử dụng kháng sinh để điều trị. Trường hợp nhiễm trùng lan rộng, bạn bắt buộc phải sử dụng thuốc kháng sinh cũng như một số quy trình bổ sung để giải quyết triệt để mầm bệnh.
Phòng ngừa đau răng
Đau răng có thể khởi phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, tuy nhiên một trong những cách hữu hiệu để hạn chế tình trạng này chính là cách chăm sóc vệ sinh răng miệng và thực hiện chế độ ăn uống khoa học. Cụ thể như sau:
Chải răng đúng cách
Các bạn cần đánh răng sạch sẽ tối thiểu 2 lần/ngày và lựa chọn bàn chải đánh răng thích hợp cho từng lứa tuổi và khuôn miệng mỗi người. Không nên sử dụng loại bàn chải có bề mặt lông quá cứng vì dễ làm tổn thương nướu và men răng.
Bên cạnh đó, bạn cũng cần thay mới bàn chải 3 tháng 1 lần và lựa chọn loại kem đánh răng chứa nhiều Flour hay canxi để giúp men răng thêm chắc khỏe và tránh bị vi khuẩn tấn công. Tốt nhất, bạn nên đánh răng trước khi đi ngủ và sau mỗi khi ăn uống để tăng hiệu quả khi vệ sinh.
Sau khi chải răng xong, người dùng nên kết hợp với nước súc miệng sinh lý được pha từ dung dịch muối hoặc nước súc miệng chuyên dụng. Việc này sẽ giúp bạn làm sạch mọi ngóc ngách trong khoang miệng cũng như tiêu diệt vi khuẩn một cách triệt để.
Ngoài ra, thay vì sử dụng tăm xỉa răng gây chảy máu, tạo kẽ răng thì bạn nên sử dụng chỉ nha khoa học tăm nước để vệ sinh răng miệng an toàn và hiệu quả hơn.
Thực hiện chế độ ăn uống hợp lý để hạn chế tình trạng đau răng
Bên cạnh việc vệ sinh răng miệng thật tốt thì bạn cần phải biết kết hợp với thực phẩm ăn uống hợp lý để phòng bệnh răng miệng hiệu quả. Người dùng không nên ăn nhiều thức ăn chứa nhiều đường hay sử dụng các loại nước có ga, bạn cũng không nên sử dụng các chất kích thích như rượu, bia hay cà phê, nước soda, thuốc lá,...
Khi đau răng, các thực phẩm mềm, lỏng, dễ nuốt nên được ưu tiên để làm giảm áp lực lên răng đang bị tổn thương. Chẳng hạn như cháo và súp đều rất tốt cho những bệnh nhân bị đau răng, bạn có thể xay nhuyễn thêm thịt và rau để đảm bảo chất dinh dưỡng.
Bên cạnh đó, người dùng cũng nên bổ sung thêm chất xơ từ các loại rau củ quả giòn như: Xà lách, dưa chuột, rau diếp, dâu tây, táo, dưa gang,... để làm sạch kẽ răng quá trình chà xát. Đồng thời làm giảm chất kiềm và có lợi cho tuần hoàn máu ở chân răng. Nhưng khi răng đang bị đau nhức thì bạn nên chế biến các loại rau củ quả này thành sinh tố để tiện sử dụng hơn.
Thăm khám nha khoa
Biện pháp phòng ngừa bệnh sâu răng quan trọng nhất chính là nên đi khám sức khỏe răng miệng định kỳ. Việc tới nha khoa định kỳ 6 tháng/lần sẽ giúp bạn theo dõi tình hình răng miệng tốt hơn cũng như kiểm soát tốt bệnh lý nhằm sớm có phương án điều trị kịp thời.
Câu hỏi thường gặp
- Đau răng khôn nên ăn thức ăn mềm, thực phẩm giàu chất xơ, sữa, thực phẩm giàu đạm và canxi, bổ sung Omega 3 và nhóm thực phẩm giàu kẽm.
- Nên hạn chế ăn thực phẩm cay nóng, đồ chiên xào, đồ ngọt, các món quá cứng hoặc quá dai.
- Tuyệt đối không ăn rau muống, thịt gà và gạo nếp.
Khi bị đau răng bạn có thể uống Panadol để giảm đau tạm thời. Thành phần Paracetamol sẽ giúp đẩy lùi tình trạng viêm nhiễm, tiêu diệt các vi khuẩn gây hại trong khoang miệng nhờ vậy mà cơn đau răng sẽ biến mất nhanh chóng.
Tuy nhiên, bạn cần chú ý đến liều lượng, không nên tự ý sử dụng quá 4 liều/ngày (tương đương với 4000mg/ngày). Panadol nên được dùng sau ăn khoảng 30 phút, dùng thuốc bằng nước ấm để tăng hiệu quả giảm đau răng.
Xem chi tiếtĐể hỗ trợ quá trình điều trị và giảm bớt các triệu chứng khó chịu, người bị viêm tủy răng cần chú ý đến chế độ ăn uống.
Nên ăn:
- Thức ăn mềm, dễ nhai: Cháo, súp, canh,...
- Rau củ quả mát: Dưa chuột, cà chua, cam, bưởi,...
- Thực phẩm giàu vitamin, khoáng chất: Sữa, sữa chua, rau xanh,...
Kiêng ăn:
- Thức ăn cứng, dai: Đá lạnh, kẹo cứng, xương, thịt dai,...
- Đồ ăn cay nóng, nhiều đường, nhiều gia vị: Ớt, nước ngọt, bánh kẹo,...
- Người bị viêm nha chu nên tăng cường ăn các loại thực phẩm giàu vitamin A, C, chất xơ, acid lactic, thực phẩm mềm, kết hợp uống nhiều nước để giúp bảo vệ nướu
- Hạn chế sử dụng thực phẩm cứng, các chất kích thích, thực phẩm quá nóng hoặc quá lạnh, thực phẩm chứa hàm lượng đường và tinh bột cao.