Giãn Dây Chằng Cổ Chân

Tổng quan

Giãn dây chằng cổ chân thường xảy ra sau chấn thương khớp cổ chân, khiến khớp và hệ thống dây chằng xung quanh bị tổn thương. Khi tình trạng này xảy ra, bạn cần sơ cứu đúng cách để kiểm soát triệu chứng và ngăn ngừa tổn thương tiến triển nặng. Để hiểu rõ hơn về nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết cũng như cách điều trị giãn dây chằng cổ chân thì bạn cần lưu ý những điều sau đây.

Định nghĩa

Giãn dây chằng cổ chân là hiện tượng dây chằng xung quanh khớp cổ chân bị tổn thương với đặc trưng là căng giãn quá mức hoặc đứt rách hoàn toàn. Chức năng chính của dây chằng là cố định khớp và giúp khớp hoạt động linh hoạt hơn. Khi dây chằng bị tổn thương, bạn sẽ gặp khó khăn trong việc cử động khớp và gây ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống hàng ngày.

Chuyên gia cho biết, dạng chấn thương này thường xảy ra khi cổ chân bị lệch sang một bên, bàn chân xoay vào trong, bàn chân xoắn đột ngột hoặc có ngoại lực mạnh tác động vào. Dựa vào mức độ nghiêm trọng của chấn thương mà biểu hiện lâm sàng sẽ có sự khác nhau. Dưới đây là các mức độ giãn dây chằng được chia theo y khoa bạn có thể tham khảo:

  • Mức độ nhẹ: Bị đau nhức tại khớp nhưng vẫn có thể đi lại được.
  • Mức độ trung bình: Khớp cổ chân sưng to và bầm tím ngoài da gây khó khăn khi đi lại.
  • Mức độ nặng: Dây chằng bị đứt hoàn toàn gây đau nhức kéo dài, sưng to và lỏng khớp.

Giãn dây chằng cổ chân là một dạng chấn thương cổ chân khá phổ biến và  có thể xảy ra ở bất kỳ đối tượng nào. Tuy nhiên, người lớn tuổi và người thường xuyên chơi thể thao sẽ có nguy cơ bị chấn thương cao hơn. Khi thấy bản thân có các triệu chứng ở trên, bạn cần thăm khám chuyên khoa để xác định chính xác tổn thương cũng như mức độ tổn thương mà bản thân đang gặp phải.

Hình ảnh

Triệu chứng và nguyên nhân

Triệu chứng

Triệu chứng giãn dây chằng cổ chân cũng tương tự như giãn dây chằng ở các vị trí khớp khác trên cơ thể, bạn cần nắm rõ để sớm nhận biết và có biện pháp xử lý kịp thời. Dưới đây là các triệu chứng đặc trưng của dạng chấn thương này bạn có thể tham khảo:

  • Xuất hiện cơn đau nhói ở vùng cổ chân, mắt cá chân hoặc gót chân. Dựa vào mức độ tổn thương mà bạn sẽ cảm thấy đau ít, đau nhiều hoặc chỉ hơi thốn. Khi dùng lực ấn vào vùng khớp bị tổn thương sẽ thấy hơi nóng ra rất đau.
  • Quan sát sẽ thấy vùng khớp cổ chân bị sưng tấy, phù nề và bầm tím. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do tổn thương tĩnh mạch gây chảy máu bên trong và ứ trệ tuần hoàn máu về tim. Tình trạng sưng phù thường diễn ra kéo dài nhiều tuần liền sau khi chấn thương xảy ra.
  • Với những trường hợp nặng sẽ cảm thấy khớp cổ chân trở nên lỏng lẻo và yếu, khiến bạn đi không vững hoặc di chuyển không chân thực. Lúc này, bạn không thể thực hiện các cử động nhanh hoặc mạnh tại khớp.

Khi bị giãn dây chằng cổ chân, nếu không tiến hành xử lý đúng cách mà vẫn cố gắng thực hiện các cử động tại khớp sẽ gây ra nhiều biến chứng không mong muốn. Cụ thể là gãy xương mắt cá chân, toác khớp,... Ở trường hợp này, bạn bắt buộc phải tiến hành phẫu thuật để sửa chữa tổn thương. Còn với những trường hợp không tuân thủ theo đúng phác đồ điều trị của bác sĩ sẽ gây cứng khớp, đau nhức kéo dài và dễ tái phát chấn thương.

Nguyên Nhân

Giãn dây chằng cổ chân có thể khởi phát do nhiều nguyên nhân khác nhau. Tốt nhất, bạn cần nắm rõ nguyên nhân để có thể chủ động hơn trong việc phòng ngừa. Dưới đây là các nguyên nhân gây giãn dây chằng cổ chân thường gặp bạn có thể tham khảo:

  • Chấn thương: Chấn thương rất dễ khởi phát khi bạn tham gia các hoạt động sống hàng ngày như đi lại, làm việc, chơi thể thao,... Nếu chấn thương xảy ra ở vùng cổ chân hoặc mắt cá chân sẽ gây áp lực lên dây chằng, khiến chứng bị tổn thương hoặc kéo căng quá mức.
  • Thay đổi tư thế đột ngột: Thói quen thay đổi tư thế đột ngột khi đang vận động nhanh hoặc mạnh cũng có thể khiến cổ chân bị lệch sang một bên. Điều này cũng đã tạo ra sức ép rất lớn lên dây chằng quanh khớp, khiến chúng bị căng giãn quá mức, thậm chí là đứt hoàn toàn.
  • Tác động trực tiếp: Tình trạng giãn dây chằng cổ chân cũng có thể xảy ra khi có ngoại lực tác động mạnh vào cổ chân. Ví dụ như va đập mạnh, bị đánh,... Điều này đã gây tổn thương đến khớp xương và hệ thống phần mềm xung quanh, trong đó có cả dây chằng. Lúc này, dây chằng có thể bị tổn thương ở dạng kéo căng quá mức hoặc đứt rách hoàn toàn.

Phòng ngừa

Giãn dây chằng cổ chân rất dễ xảy ra sau một chấn thương tại khớp. Nếu để tình trạng này tái phát nhiều lần sẽ gây tổn thương đến cấu trúc xương và đẩy nhanh tốc độ thoái hóa khớp. Để phòng ngừa bạn cần phải lưu ý những điều sau đây:

  • Thận trọng khi làm việc, chơi thể thao hoặc thực hiện các hoạt động sống hàng ngày. Sử dụng giày dép có kích thước vừa vặn giúp bảo vệ khớp và tránh bị té ngã khi di chuyển.
  • Không nên lạm dụng khớp quá mức, nên cân bằng giữa thời gian làm việc và nghỉ ngơi giúp tổn thương tại khớp được phục hồi.
  • Hạn chế tham gia các các hoạt động dễ gây tổn thương khớp cổ chân như chơi các bộ môn thể thao mạo hiểm, mang giày cao gót trong thời gian dài, khuân vác vật nặng, vận động sai tư thế,...
  • Cần khởi động khớp thật kỹ trước khi chơi thể thao hoặc hoạt động thể chất, đặc biệt là vận động viên phải vận động khớp cổ chân liên tục. Nên tập luyện với cường độ phù hợp, tiến hành nghỉ ngơi ngay khi có cảm giác mệt mỏi.
  • Kiểm soát cân nặng ở mức ổn định và hợp lý, tránh tình trạng tăng cân đột ngột hoặc thừa cân béo phì. Béo phì sẽ gia tăng áp lực lên khớp cổ chân, khiến chúng dễ bị chấn thương và thoái hóa.
  • Chế độ ăn uống hàng ngày cần cung cấp đầy đủ các nhóm dưỡng chất cần thiết cho cơ thể giúp cải thiện sức khỏe hệ xương khớp và làm chậm tốc độ thoái hóa.
  • Duy trì thói quen vận động thể chất mỗi ngày giúp tăng tính linh hoạt và độ chắc khỏe của hệ xương khớp. Ngăn ngừa tình trạng cứng khớp và thoái hóa xương khớp xảy ra, khiến dây chằng phải chịu áp lực nhiều hơn.

Bài viết trên đây là tổng hợp những thông tin cần biết về tình trạng giãn dây chằng cổ chân bạn có thể tham khảo để hiểu rõ hơn. Đây là dạng chấn thương thường gặp và cũng khá nguy hiểm. Khi có dấu hiệu giãn dây chằng cổ chân, bạn cần xử lý tại nhà đúng cách rồi đến bệnh viện thăm khám để được hướng dẫn trị liệu.

Chẩn đoán và điều trị

Biện pháp điều trị

Tình trạng giãn dây chằng có thể xử lý bằng nhiều cách khác nhau. Dựa vào mức độ tổn thương mà thời gian phục hồi sẽ có sự khác nhau ở từng trường hợp cụ thể. Thông thường, với trường hợp nhẹ thì tổn thương sẽ phục hồi sau 4 - 6 tuần, tổn thương trung bình sẽ phục hồi sau 4 -  8 tuần và tổn thương nặng sẽ phục hồi sau khoảng 12 tuần.

Khi bị giãn dây chằng, bạn cần xử lý đúng cách ngay từ sớm để kiểm soát triệu chứng và ngăn ngừa tổn thương trở nên tồi tệ hơn. Dưới đây là hướng dẫn cụ thể bạn có thể tham khảo và thực hiện theo:

  • Hạn chế di chuyển hoặc thực hiện các cử động tại khớp cổ chân. Tốt nhất, bạn nên ngừng các hoạt động đang thực hiện để ngăn ngừa tình trạng đau nhức trở nên tồi tệ hơn.
  • Tiến hành chườm lạnh ở khu vực bị tổn thương trong khoảng 30 phút, nên chườm với tần suất khoảng 3 - 4 lần/ngày. Tránh áp đá lạnh trực tiếp lên da để tránh bị bỏng lạnh.
  • Cố định khớp cổ chân bằng bằng nén để hạn chế vận động tại khớp, ngăn chặn tổn thương trở nên tồi tệ hơn. Chú ý, băng nén quá chật hay quá lỏng đều gây ảnh hưởng đến hiệu quả mang lại.
  • Sử dụng băng dán cố định giúp cải thiện triệu chứng mỏi cơ và đẩy nhanh tốc độ phục hồi tổn thương tại khớp.
  • Trong 48 giờ đầu sau khi chấn thương xảy ra, nên nằm kê cao chân giúp quá trình lưu thông máu về tim diễn ra tốt hơn.
  • Khi cơn đau đã được kiểm soát tốt, bạn có thể thực hiện một số bài tập phục hồi theo hướng dẫn của chuyên gia để hỗ trợ kiểm soát triệu chứng và cải thiện khả năng vận động.
  • Tránh lạm dụng thuốc giảm đau khi triệu chứng đau nhức chỉ xảy ra ở mức độ nhẹ để tránh phát sinh tác dụng phụ không mong muốn.

Sau khi xử lý tại nhà, bạn nên đến bệnh viện thăm khám để xác định mức độ tổn thương và được hướng dẫn điều trị chuyên khoa khi cần thiết. Đa số các trường hợp giãn dây chằng cổ chân đều xảy ra ở mức độ nhẹ, có thể cải thiện bằng cách dùng thuốc giảm đau kết hợp vật lý trị liệu. Nhưng nếu dây chằng bị đứt hoàn toàn, bắt buộc bạn phải tiến hành phẫu thuật để phục hồi cấu trúc dây chằng và ngăn ngừa các tổn thương đi kèm khác. Lúc này, bác sĩ cũng sẽ dựa vào mức độ tổn thương để đưa ra phương án phẫu thuật sao cho phù hợp.

Chuyên sâu

Câu hỏi thường gặp

Nên chườm lạnh ngay sau khi bị giãn dây chằng, kết hợp với chế độ nghỉ ngơi và cố định khu vực bị tổn thương. Chườm lạnh giúp giảm sưng viêm và đau nhức tại khớp. Chườm nóng không nên áp dụng ngay sau chấn thương, vì nó có thể làm tăng sưng tấy và không tốt cho quá trình lành tổn thương. Chườm nóng thích hợp khi có đau nhức do căng cơ, cứng khớp, hoặc tê buốt.

Xem chi tiết
Bác sĩ và Cơ sở
Chọn địa điểm
  • Chuyên gia
  • Cơ sở
Bác Sĩ Lê Hữu Tuấn
Bác Sĩ Lê Hữu Tuấn
Bác sĩ Nguyễn Thị Tuyết Lan
Bác sĩ Nguyễn Thị Tuyết Lan
Lương Y Đỗ Minh Tuấn
Lương Y Đỗ Minh Tuấn
TS.BS Nguyễn Thị Vân Anh
Verified
Chăm sóc tại Vietmec

Tải về ứng dụng

Ứng dụng Chăm sóc sức khỏe cho gia đình bạn

Mỗi ngày bận rộn trôi qua, chúng ta lại vô tình lãng quên tài sản quý giá nhất của mình: Sức khỏe. Hãy để VIETMEC trở thành một cánh tay đắc lực chăm sóc và gìn giữ tài sản đó cho bạn và cả gia đình.

Tải ngay cho IOS Tải ngay cho Android