Viêm Gan Nhiễm Mỡ
Viêm gan nhiễm mỡ là một bệnh lý nguy hiểm, làm suy giảm chức năng gan nhanh chóng và có tỷ lệ tử vong cao. Bởi vậy, mỗi người đều nên trang bị cho mình đầy đủ kiến thức về căn bệnh này để phòng ngừa và điều trị tốt hơn. Trong bài viết dưới đây chúng tôi sẽ cung cấp cho bạn đọc các thông tin về nguyên nhân gây bệnh, triệu chứng cũng như cách chẩn đoán và chữa bệnh hiệu quả.
Định nghĩa
Gan là bộ máy tổng hợp các chất cần thiết cho cơ thể như: Tổng hợp protein, lipid, dự trữ đường, các yếu tố đông máu,... Bởi vậy mọi tổn thương ở gan dù do bất kì nguyên nhân gì đều sẽ dẫn đến tình trạng viêm rồi sau đó phát triển thành xơ hóa gan và ung thư gan nếu không được điều trị kịp thời.
Hiện nay một trong những nguyên nhân chủ yếu gây tổn thương cơ quan này là do gan bị nhiễm mỡ. Mỡ bao phủ các tế bào của gan ngày càng nhiều làm cho chức năng gan suy giảm và hạn chế vai trò giải độc của gan. Điều này đã tạo điều kiện thuận lợi cho các độc tố, virus, vi khuẩn hay ký sinh trùng từ ruột và bên ngoài có thể xâm nhập gây bệnh viêm gan.
Bệnh viêm gan nhiễm mỡ làm cho gan nhanh chóng bị suy kiệt, từ đó làm ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khoẻ và có nguy cơ tử vong cao. Chính vì vậy, bệnh viêm gan nhiễm mỡ rất cần được tầm soát sớm nhằm ngăn ngừa những biến chứng nguy hại.
Bệnh viêm gan nhiễm mỡ liên quan chủ yếu đến sự tích tụ mỡ trong tế bào gan gây tổn thương, được chia ra làm 2 loại chính như sau:
- Viêm gan nhiễm mỡ do rượu: Đây là tình trạng gan bị thâm do nhiễm mỡ dẫn đến viêm gan, gan bị nhiễm độc, bên cạnh đó các mô gan có thể bị sẹo hoặc xơ. Bệnh lý này thường gặp ở những người có tiền sử uống nhiều rượu bia.
- Viêm gan nhiễm mỡ không do rượu: Với những bệnh nhân mắc bệnh này nguyên nhân là do lượng mỡ trong gan đạt đến một mức độ nhất định làm gan to lên và dẫn tới suy giảm chức năng. Tuy nhiên họ không có tiền sử uống rượu bia hoặc uống nhưng không đáng kể.
Hình ảnh
Triệu chứng
Viêm gan nhiễm mỡ là căn bệnh tiến triển âm thầm nên ở những giai đoạn đầu, bệnh nhân thường không có triệu chứng rõ ràng. Thông thường, khi người bệnh phát hiện ra các dấu hiệu thì bệnh đã có biến chứng là suy giảm chứng năng gan.
Cụ thể về các biểu hiện của bệnh có thể kể đến bao gồm:
- Người bệnh thường xuyên bị khó tiêu, đầy bụng, dẫn đến chán ăn, đặc biệt là sợ ăn những thức ăn chứa nhiều dầu mỡ.
- Vàng da, vàng mắt là dấu hiệu đặc trưng và ngày càng rõ ràng do bilirubin không được đào thải.
- Gan bị suy giảm khả năng chuyển hoá và tổng hợp các chất quan trọng là lipid, glucose, protein, vitamin cần thiết cho hoạt động của cơ thể. Bởi vậy, cơ thể sẽ bị thiếu năng lượng và thường xuyên mệt mỏi.
- Viêm gan nhiễm mỡ làm chức năng gan suy giảm nên các vi khuẩn dễ dàng xâm nhập vào cơ thể. Chính vì vậy, hệ miễn dịch ngày càng suy yếu nên người bệnh dễ mắc những bệnh nhiễm trùng hơn.
- Khả năng đào thải độc của gan ngày càng kém nên các loại độc tố sản sinh ra trong quá trình trao đổi chất hay từ đường tiêu hóa, đặc biệt là amoniac bị tích tụ trong cơ thể. Điều này dẫn đến hội chứng não gan và có thể khiến người bệnh rơi vào hôn mê, thâm chí tử vong.
- Khả năng tổng hợp albumin - protein của gan bị suy giảm nên tạo áp lực trong lòng mạch máu và gây nên tình trạng ứ dịch trong cơ thể, đặc biệt là ổ bụng. Đồng thời làm giảm lượng máu đến thận và phổi gây thiếu oxy và khiến bệnh nhân bị khó thở.
Nếu được điều trị kịp thời, người bị bệnh viêm gan nhiễm mỡ hoàn toàn có thể kiểm soát được triệu chứng và ngăn ngừa các biến chứng. Tuy nhiên, nếu để gan bị tổn thương nghiêm trọng hoàn toàn có thể dẫn đến nhiều mối nguy hại cho cơ thể.
Nguyên Nhân
Đối với bệnh lý này, nguyên nhân chính gây nên là do tăng quá trình tổng hợp triglycerid trong tế bào gan vượt quá khả năng đào thải chúng ra ngoài hoặc việc vận chuyển triglycerid ra khỏi gan bị suy giảm. Tình trạng này thường do các lý do sau đây:
- Người bệnh nạp vào cơ thể quá nhiều các thức uống có cồn, rượu bia hay thậm chí là bị nghiện.
- Chế độ ăn quá nhiều calo, lipid lại lười vận động và luyện tập thể thao
- Béo phì, thừa cân là nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh nên không giới hạn về độ tuổi, kể cả trẻ em cũng có nguy cơ mắc bệnh.
Biến chứng
Gan bị nhiễm mỡ nếu không được chăm sóc và chữa trị đúng cách đầu tiên sẽ dẫn đến viêm gan mạn và sau đó hàng loạt các biến chứng nguy hiểm khác. Đặc biệt phải kể đến hai tình trạng phổ biến nhất là xơ gan và ung thư gan. Cụ thể như sau:
Xơ gan
Gan bị nhiễm mỡ khiến cho các tế bào phải hoạt động hết công suất và dẫn đến hình thành các sợi xơ. Những chất xơ này khi tích tụ nhiều lên sẽ gây tổn thương và hoại tử các tế bào gan. Từ đó còn làm biến đổi cấu trúc gan và hình thành các mô sẹo khiến gan bị chai cứng, không thể phục hồi dẫn tới xơ gan.
Khi bị xơ gan, cơ thể người bệnh sẽ ngày càng suy kiệt vì thiếu dưỡng chất, giãn vỡ tĩnh mạch thực quản, rối loạn đông máu, cổ trướng,... Lúc này áp dụng các biện pháp điều trị thường không còn mang lại kết quả khả quan.
Ung thư gan
Đối với bệnh viêm gan nhiễm mỡ tiến triển nguy hại nhất là ung thư gan. Căn bệnh quái ác này sẽ hình thành dựa trên sự phát triển của tình trạng xơ gan nghiêm trọng và không được chăm sóc, điều trị đúng cách.
Phòng ngừa
Bệnh lý này tồn tại rất nhiều biến chứng nguy hiểm, bởi vậy bên cạnh việc thực hiện theo phác đồ điều trị của bác sĩ, bạn cần lưu ý một số vấn đề dưới đây.
- Đối với những người bệnh bị béo phì, thừa cân cần thực hiện chế độ ăn uống khoa học và luyện tập đều đặn để nhanh chóng giảm cân an toàn. Điều này nhằm cải thiện đề kháng insulin và giảm các tổn thương cho gan.
- Thực hiện nghiêm túc những hướng dẫn điều trị của bác sĩ. Song song với đó là sinh hoạt lành mạnh để cải thiện triệu chứng bệnh và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.
- Tiêm phòng viêm gan A, B, C đầy đủ theo đúng hướng dẫn của Bộ Y tế phòng tránh những tổn thương đến gan.
- Người bệnh cần bỏ ngay rượu, bia và những thực phẩm không tốt cho gan để tránh làm nghiêm trọng thêm tổn thương tại các tế bào.
- Luyện tập thể dục đều đặn, khoa học để góp phần đốt cháy lượng mỡ dư thừa và nâng cao sức khỏe.
- Ăn uống cân bằng, hợp lý nhằm đảm bảo đủ năng lượng, chất xơ và vitamin cần thiết cho cơ thể
- Tái khám lại định kỳ theo đúng lịch hẹn của bác sĩ để theo dõi tiến triển của bệnh, hiệu quả điều trị và kịp thời xử lý những phát sinh.
- Ngoài ra, để phát hiện bệnh trong giai đoạn sớm và có những biện pháp điều trị kịp thời, người bệnh nên đi khám sức khỏe tổng quát 6 tháng/lần.
Biện pháp điều trị
Như đã nói, bệnh viêm gan nhiễm mỡ tiềm tàng rất nhiều nguy hại cho sức khỏe, bởi vậy cần được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Để chữa trị căn bệnh này hiện nay có 3 phương pháp là sử dụng thuốc Tây, áp dụng các bài thuốc Đông y kết hợp với các mẹo dân gian đơn giản tại nhà. Tùy vào tình trạng bệnh và sức khỏe của mỗi người khi đến khám bác sĩ sẽ tư vấn phương pháp điều trị phù hợp. Cụ thể như sau:
Thuốc Tây y hiện đại
Bệnh viêm gan nhiễm mỡ hiện nay chưa có phác đồ điều trị triệt để, bởi vậy để ngăn ngừa bệnh phát triển mạnh mẽ, bạn cần thực hiện một lối sống lành mạnh và chữa trị các bệnh lý nền hiệu quả. Dưới đây là một số loại thuốc, các bác sĩ thường chỉ định cho người bệnh.
- Thuốc hạ lipid máu: Các fibrate và statin thường được sử dụng để kiểm soát lượng lipid trong máu ở đối tượng bị bệnh viêm gan. Bên cạnh đó, fibrate được chứng minh có thể giúp hạ men gan và tăng sức đề kháng insulin. Ngoài ra, statin còn hỗ trợ đẩy lùi tình trạng gan nhiễm mỡ.
- Thuốc làm tăng nhạy cảm insulin: Metformin, acid ursodeoxycholic, losartan, pioglitazone, rosiglitazone, betaine, pentoxifylline, orlistat,...
- Thuốc silymarin: Đem đến tác dụng chống oxy hóa và bảo vệ các tế bào gan.
- Xem xét sử dụng vitamin E và C: Đối với những bệnh nhân gan bị nhiễm mỡ có thể sử dụng thêm vitamin E để cải thiện tình trạng viêm. Hơn nữa nhiều nghiên cứu còn cho thấy việc sử dụng vitamin E và C còn hỗ trợ làm giảm men gan, đẩy lùi tình trạng xơ hoá. Tuy nhiên, đối với những người mắc bệnh đái tháo đường và bệnh nhân có tiền sử hoặc trong gia đình có người bị ung thư tiền liệt tuyến không được sử dụng vitamin E.
Mẹo chữa bệnh gan đơn giản tại nhà
Bên cạnh cách chữa bằng thuốc Tây và Đông y, các bài thuốc dân gian hỗ trợ điều trị viêm gan nhiễm mỡ cũng rất được quan tâm đến. Ưu điểm của các mẹo này là nguồn nguyên liệu dễ kiếm ngay trong vườn nhà, cách thực hiện đơn giản, không mất nhiều thời gian lại mang đến hiệu quả tương đối tốt.
Cây kế sữa
Cây kế sữa được biết đến là là một trong những vị thuốc nam chữa bệnh gan được nhiều người tin dùng nhất hiện nay. Trong loại thảo dược này chứa các thành phần hoạt chất silymarin và flavonolignan giúp giảm viêm, thải độc, nâng cao sức khỏe và tăng cường chức năng gan.
Cách thực hiện:
- Bạn chuẩn bị khoảng 50g lá kế sữa khô, đem rửa nhiều lần với nước cho thật sạch.
- Tiếp đó thêm 1 lít nước sôi và dược liệu vào nồi hãm trong vòng 20 phút.
- Sử dụng nước này uống thay nước lọc hàng ngày, sau một thời gian bạn sẽ thấy hiệu quả rõ rệt.
Cây chó đẻ
Cây chó đẻ hay trong Đông y còn gọi với tên là diệp hạ châu, có tính mát, vị đắng ngọt. Đồng thời trong vị thuốc này chứa các thành phần tanin, tritequen, phylteralin, hypophyllanthin… đem công dụng giải độc gan và hỗ trợ điều trị các bệnh viêm. Đặc biệt nó rất phù hợp dùng cho những người thường xuyên uống nhiều rượu, bia.
Cách thực hiện:
- Người bệnh chuẩn bị 20g cây chó đẻ khô.
- Sau khi rửa sạch thì đem sắc 3 lần với nước, mỗi lần là 100ml nước.
- Trộn chung 3 lần nước đã sắc với nhau và chia ra uống 3 lần/ngày.
Cây an xoa
An xoa còn có tên gọi khác là tổ kén lông chứa thành phần như alcoholic và flavonoid. Bởi vậy, cây thuốc nam này đem đến công dụng chống oxy hóa, đồng thời ức chế sự phát triển của virus gây hại và chống viêm. Bởi vậy, nó giúp cải thiện rất tốt bệnh viêm gan do virus hay nhiễm mỡ.
Cách thực hiện:
- Người bệnh chuẩn bị 10g cây an xoa đã phơi khô.
- Đem nguyên liệu rửa sạch, sau đó cho vào nồi sắc cùng với 2 lít nước.
- Lưu ý để lửa nhỏ, đợi đến khi cạn còn ½ thì tắt bếp và chia lượng nước ra làm 3 lần uống trong ngày.
Lối sống và biện pháp khắc phục tại nhà
Đối với những bệnh nhân mắc viêm gan nhiễm mỡ, chế độ dinh dưỡng giữ một vai trò vô cùng quan trọng. Mỗi người bệnh cần thiết lập chế độ ăn uống riêng để có thể kiểm soát cũng như ngăn ngừa gan bị nhiễm mỡ. Cụ thể như sau:
Thực phẩm ưu tiên bổ sung cho người bệnh viêm gan nhiễm mỡ
Một số loại thực phẩm chuyên gia khuyến khích người bệnh nên ăn như:
- Rau xanh và các loại hoa quả tươi: Các thực phẩm này có tác dụng làm mát và tăng cường chức năng cho gan. Đồng thời chúng giúp bổ sung vitamin và chất xơ cho cơ thể. Đặc biệt là các loại vitamin A và E có khả năng ngăn ngừa tình trạng tích tụ thêm mỡ trong gan. Những rau củ quả được khuyên dùng gồm có: Cam, bưởi, rau cần, rau cải, rau má, súp lơ,…
- Nhộng tằm: Đây là thực phẩm có tác dụng rất tốt trong việc hỗ trợ việc giảm lượng cholesterol của cơ thể mà không nhiều người biết. Bệnh nhân viêm gan nhiễm mỡ do béo phì nên tăng cường bổ sung.
- Cá tươi: Trong cá chứa nhiều protein nhưng lại ít chất béo, bởi vậy rất được khuyến khích dùng cho người bệnh viêm gan. Điều này sẽ giúp giảm gánh nặng cho gan mà vẫn đảm bảo đủ các chất dinh dưỡng cho cơ thể.
- Các loại thảo dược tự nhiên: Trà xanh atiso, lá sen có công dụng giảm mỡ trong gan rất tốt. Đồng thời giúp ngăn ngừa tình trạng tích tụ mỡ ở gan.
Người bị viêm gan nhiễm mỡ nên kiêng gì?
Mục đích của điều trị viêm gan nhiễm mỡ đầu tiên là giảm hàm lượng mỡ trong gan. Bởi vậy, người bệnh nên tránh ăn các thực phẩm sau:
- Hạn chế chất béo và mỡ động vật: Khi các thực phẩm này được dung nạp vào cơ thể, chúng sẽ phải đi qua gan rồi mới bài tiết ra ngoài. Bởi vậy nếu bạn ăn quá nhiều sẽ gây gánh nặng cho gan khiến gan không thể bài tiết mỡ và gây nên tình trạng gan bị nhiễm mỡ. Người bệnh nên dùng các loại dầu thực vật thay cho mỡ động vật.
- Thực phẩm giàu cholesterol: Đặc biệt là nội tạng động vật hay lòng đỏ trứng đều chứa một lượng cholesterol rất cao. Bởi vậy, giảm tiêu thụ các thực phẩm này sẽ giúp làm giảm lượng chất béo trong gan.
- Thịt đỏ: Trong thịt đỏ chứa nhiều protein, khi nạp vào cơ thể chúng đều chuyển hóa tại gan và tạo áp lực rất lớn cho gan. Hơn nữa khi không chuyển hóa được sẽ tạo thành mỡ tồn động và làm bệnh viêm gan nhiễm mỡ diễn biến nghiêm trọng hơn.
- Gia vị cay nóng: Đồ ăn cay nóng làm suy giảm chức năng gan dẫn đến cơ quan này không thể bài tiết chất béo. Việc tồn đọng lượng chất này lâu ngày sẽ khiến tình trạng bệnh ngày càng nặng hơn.
- Tránh xa đồ uống có cồn, đặc biệt là bia, rượu: Đây là những thức uống người bệnh cần kiêng tuyệt đối. Nếu cố tình nạp vào cơ thể bệnh tình có thể chuyển biến sang xơ gan, thậm chí là ung thư.
Mong rằng những thông tin mà chúng tôi cung cấp trên đây đã giúp người bệnh giải đáp được thắc mắc viêm gan nhiễm mỡ có nguy hiểm không. Đây là căn bệnh có tỷ lệ dẫn đến xơ gan và ung thư gan rất cao, bởi vậy người bệnh nên đi khám và điều trị sớm. Đồng thời, bạn nên thực hiện một lối sống lành mạnh và ăn uống khoa học để ngăn ngừa biến chứng và cải thiện sức khỏe của bản thân.
Câu hỏi thường gặp
- Người mắc bệnh gan nên ăn nhiều rau xanh, trái cây, thực phẩm giàu protein, chất béo tốt và ngũ cốc nguyên hạt.
- Hạn chế ăn đồ ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ, thực phẩm chế biến sẵn, kiêng rượu bia và giảm lượng muối trong các món ăn.
- Chuyên gia
- Cơ sở