Đau Sau Gáy Mỏi Cổ
Đau sau gáy mỏi cổ có thể chỉ là do bạn kê gối quá cao khi ngủ, do phải cúi hay ngửa đầu quá nhiều nhưng cũng có thể là dấu hiệu của rất nhiều vấn đề nguy hiểm liên quan đến cột sống. Nếu tình trạng này kéo dài thường xuyên với mức độ cơn đau tăng dần, người bệnh nên đến bệnh viện để thăm khám và tìm chính xác nguyên nhân, từ đó có hướng điều trị hiệu quả nhất.
Định nghĩa
Đau sau gáy mỏi cổ là tình trạng gáy cổ căng cứng, nhức mỏi khiến việc xoay hay cúi đầu gặp nhiều khó khăn. Tình trạng này thường hay xảy ra vào buổi sáng hoặc cuối ngày sau khi làm việc mệt mỏi quá sức. Đối tượng của tình trạng có thể là bất cứ ai, từ người trẻ đến người già nhưng thường xảy ra chủ yếu ở những người lớn tuổi.
Tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh mà cơn đau ở mức độ khác nhau. Có những người đau âm ỉ nhức nhối nhiều ngày, mỗi ngày một tăng lên nhưng cũng có người chỉ cần nghỉ ngơi một chút là đã hết. Tuy nhiên nếu tình trạng này đã kéo dài nhiều lần, mức độ đau ngày một tăng thì người bệnh nên đến bệnh viện có chuyên khoa về xương khớp, có đầy đủ các thiết bị máy móc để chẩn đoán chính xác nhất.
Nguyên nhân
Cụ thể, đau sau gáy mỏi cổ có thể liên quan đến các nguyên nhân sau
Do chế độ sinh hoạt sai cách
Các nguyên nhân gây đau vai gáy thường liên quan trực tiếp đến chế độ sinh hoạt sai cách hằng ngày. Nếu liên quan đến các tác nhân này thường liên quan đến những người trẻ thiếu vận động khiến khớp cứng, kém linh hoạt và không biết cách thư giãn nên rất dễ bị mỏi cổ, đau nhức sau gáy.
Một vài thói quen sinh hoạt xấu có thể gây ra tình trạng đau sau gáy mỏi cổ như
- Kê gối khi ngủ quá cao làm mất độ cong cột sống tự nhiên khiến bạn cảm thấy sáng dậy cổ căng cứng, tê mỏi, đau nhức nhẹ. Nếu xoay cổ có thể nghe thấy tiếng rắc rắc nhẹ
- Thường xuyên nằm để xem TV, laptop hay những người thường đặt laptop trên bụng để nằm xem
- Người làm việc sai cách, chẳng hạn như ngồi làm việc bàn quá cao, quá thấp, phải cúi đầu nhìn thường xuyên
- Người thiếu vận động khiến các khớp cổ bị cứng nên khi làm việc quá lâu cũng dễ bị căng cứng, tê mỏi
- Ngoài ra ở một số chị em thường xuyên cột tóc cao, có tóc dày và cột quá chắc làm cổ có xu hướng bị kéo căng và xuất hiện tình trạng nhức mỏi
- Ở những người lạm dụng rượu bia, thuốc lá hay thường xuyên căng thẳng, stress kéo dài cũng làm tăng nguy cơ bị căng cơ và gây ra các vấn đề ở xương khớp, điển hình như tại cổ
Đau sau gáy mỏi cổ do tính chất công việc
Một trong những nguyên nhân gây đau sau gáy mỏi cổ cũng rất phổ biến hiện nay chính là do tính chất công việc. Những người làm công việc văn phòng, người làm công việc mang vác đề có nguy cơ mắc các vấn đề này nếu không có chế độ sinh hoạt nghỉ ngơi đúng cách sau khi làm việc.
Cụ thể một số công việc có thể gây ra các vấn đề này như
- Người làm các công việc phục vụ bàn phải cúi cổ xuống thường xuyên sẽ gây mỏi cổ, đau cổ sau mỗi ngày làm việc
- Người làm việc văn phòng phải ngồi quá lâu trong một tự thế, bàn làm việc và máy tính để quá cao nên phải ngước lên nhiều hoặc quá thấp phải cúi xuống nhiều
- Vận động viên thể thao các bộ môn như bóng chuyền, bóng cổ cần phải rướn cổ thường xuyên và vận động quá sức nên cũng rất dễ gây ra tình trạng này
- Người lao động chân tay thường xuyên làm tăng sức ép lên vùng vai gáy, vừa gây ra cơn đau nhức sau cổ vừa kèm theo tê vai
- Những người làm các công việc thường xuyên phải ngửa cổ lên nhiều như thợ sơn tường hay người lái xe đường dài
- Diễn viên phải đội các đạo cụ quá nặng trên đầu trong thời gian dài cũng dễ gặp những cơn đau sau gáy mỏi cổ rất khó chịu
Do các bệnh lý về xương khớp
Nếu tình trạng đau sau gáy mỏi cổ đã xuất hiện liên tục không cố định thời gian, có thể đau bất cứ lúc nào nhất là khi vận động, cần phải xoay đầu cổ thì đây rất có thể là dấu hiệu liên quan đến các bệnh lý tại cổ, cột sống mà bạn tuyệt đối không nên chủ quan.
Nguyên liên các bệnh lý tại có thể do chấn thương hay các tổn thương trước đó chưa được điều trị triệt để hoặc do vi khuẩn xâm nhập. Nếu liên quan đến các nguyên nhân này bắt buộc phải thực hiện các điều trị y tế mới có thể điều trị được cũng như đảm bảo chức năng vận động tại cổ.
Các bệnh về xương khớp
Một số bệnh lý có liên quan đến hệ thống xương khớp và cũng là nguyên nhân gây đau sau gáy mỏi cổ thường gặp như
- Thoái hóa cột sống cổ: thường gặp chủ yếu ở người già do liên quan đến các yếu tố tuổi tác, tuy nhiên tình trạng này vẫn có thể xảy ra ở những người trẻ nếu phải hoạt động ở vùng cổ quá nhiều. Lúc này này, đốt sống cổ đã bị sụn dây chằng đều bị mài mòn, hư tổn nên những cơn đau nhức mỏi sau cổ là điều khó tránh. Về lâu về dài, cơn đau có xu hướng lan sang vai, lưng, hai cánh tay và có thể thuyên giảm hơn khi nghỉ ngơi.
- Gai đôi cột sống cổ: đây là một bệnh bẩm sinh, xuất hiện ở sau tuần 28 khi trẻ con đang trong bào thai. Tình trạng này khiến ống thần kinh không đóng hay không đóng hết và gây ra rất nhiều vấn đề trong quá trình vận động, sinh hoạt hằng ngày, điển hình như những cơn đau sau gáy mỏi cổ kèm theo đó là co giật, vai lệch nhau.. Người bệnh cũng bị hoa mắt chóng mặt do máu không lưu thông tuần hoàn.
- Thoát vị đĩa đệm cột sống cổ: Nhân nhầy trong đĩa đệm thoát ra ngoài làm chèn ép lên các dây thần kinh và tủy sống chính là nguyên nhân hàng đầu khiến cổ gáy đau mỏi. Một số triệu chứng khác kèm theo như hoa mắt chóng mặt, đau nhức lâm râm tại hai bên vai và cánh tay.
- Thoái hóa khớp vai hay viêm khớp vai: vai và cổ, gáy liên kết nối liền với nhau, do đó khi khớp vai bị thoái hóa cũng làm ảnh hưởng đến chức năng của cổ khiến cổ bị co cứng, xoay trái xoay phải gặp rất nhiều khó khăn.
- Lao xương khớp: nguyên nhân lao xương khớp có liên quan đến sự xâm nhập và tấn công của các vi khuẩn lao vào trong cơ thể khiến hệ thống xương khớp bị nhiễm trùng. Cổ và lưng là hai cơ quan dễ bị vi khuẩn lao xương tấn công nhất. Các vi khuẩn này thậm chí có thể tấn công sang các khớp và đĩa đệm liền của cột sống, làm hoại tử mô mềm hay hư hỏng các mô đệm. Một số triệu chứng khác của lao xương khớp mà bạn cần chú ý như cứng cổ, vẹo cổ, sốt, đau đầu, co giật, rối loạn biến dưỡng da, móng và lông...
Một số bệnh lý khác
Một vài bệnh lý khác cũng có thể gây ra các triệu chứng đau say gáy mỏi cổ mà bạn cũng nên thận trọng như
- Bệnh tim mạch: Các bệnh lý như tim mạch, hay huyết áp cao cũng thường kèm theo một số dấu hiệu lạ như đau sau gáy mỏi cổ khiến rất nhiều người bị nhầm lẫn
- Viêm màng não: đây là một bệnh lý rất nguy hiểm, thường xuất hiện với một cơn đau đầu nghiêm trọng, kèm theo đó là cứng cổ, cứng gáy, đau phía sau gáy
- Đau đầu sau gáy do u não: các tế bào u não có thể phát triển với kích thước lớn dần, chèn ép lên các dây thần kinh não khiến máu huyết không lưu thông được và gây ra các triệu chứng như đau đầu, hoa mắt, chóng mặt, ù tai và cả nhức mỏi phía sau cổ.
- Đau đầu vận mạch: nguyên nhân gây ra tình trạng này là do sự rối loạn nồng độ chất dẫn truyền của mạch máu não khiến máu lưu thông chậm chạp và dẫn đến các triệu chứng như mỏi cổ, buồn nôn, chóng mặt..
Chăm sóc tại nhà
Khi cảm thấy cổ đang bị căng cứng, đau nhức bạn không nên cố gắng làm việc mà cần nằm xuống nghỉ ngơi. Chú ý khi nằm nên để gối thấp, không nên kê cổ quá cao sẽ chỉ khiến cơn đau nghiêm trọng hơn. Nếu cơn đau liên quan đến việc sinh hoạt thiếu khoa học, lành mạnh, không có các tổn thương bên trong thì bạn hoàn toàn có thể áp dụng các biện pháp này để giảm nhanh cơn đau nhức, mỏi cổ khó chịu.
Tham khảo ngay các cách sau
- Xoa bóp vai cổ: dùng một chút dầu nóng thoa vào vai cổ kết hợp với xoa bóp trong khoảng 5 - 10 phút bạn sẽ thấy nhanh chóng lấy lại sự dễ chịu, cổ có thể thư giãn, xoay trái xoay phải như bình thường. Biện pháp này sẽ giúp tăng cường lưu thông máu, giãn cơ, cũng như tăng phạm vi chuyển động của cột sống.
- Bấm huyệt hay châm cứu: đây là các phương pháp rất được dân gian chuộng để điều trị các vấn đề đau nhức vai gáy, xương khớp thay vì dùng các loại thuốc. Tuy nhiên với phương pháp này bạn nên tìm đến những người tinh thông kinh huyệt thực hiện để đảm bảo an toàn tuyệt đối.
- Dùng các loại thảo dược: bạn có thể tận dụng một số loại thảo dược như ngải cứu, lá lốt hay lá trầu không rửa thật sạch, sao khô cùng một ít muối hột, gói lại trong khăn sạch, để nguội bớt rồi áp lên cổ gáy cũng giúp các cơ thư giãn, giảm đau hiệu quả.
Khi nào đi khám bác sĩ?
Có rất nhiều nguyên nhân gây đau sau gáy mỏi cổ, có những nguyên nhân chỉ cần nghỉ ngơi, thư giãn thì cơn đau sẽ tự hết, tuy nhiên cũng có những trường hợp phải đi thăm khám bác sĩ. Tùy theo từng trường hợp, bác sĩ sẽ thăm khám sơ bộ bên ngoài sau đó chỉ định bệnh nhân làm các xét nghiệm chuyên sâu như chụp X quang, MRI hay nội soi mới có thể xác định chính xác nguyên nhân.
Tình trạng đau sau gáy mỏi cổ nếu liên quan đến các vấn đề xương khớp nếu không điều trị kịp thời có thể gây ra rất nhiều biến chứng nghiêm trọng như suy giảm chức năng vận động, suy nhược cơ thể, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống sinh hoạt thường ngày. Người bị lao cột sống cổ thậm chí còn có thể bị biến chứng gây nửa người. Vì vậy cũng không nên chủ quan với bất cứ triệu chứng bất thường nào của cơ thể.
Vậy khi đau sau gáy mỏi cổ khi nào nên gặp bác sĩ?
- Tình trạng đau sau gáy mỏi cổ đã kéo dài thường xuyên, có xu hướng đau nhiều hơn về đêm đến không ngủ được
- Gặp khó khăn khi quay cổ hay cúi lên cúi xuống
- Có các va chạm, chấn thương tại cổ trước đó
- Vai, lưng và hai cánh tay cũng có những dấu hiệu đau nhức khó chịu
- Có kèm theo các triệu chứng như đau đầu, hoa mắt, chóng mặt, buồn nôn khi đứng
- Cơn đau cổ xuất hiện kèm theo sốt cao, toàn thân mệt mỏi uể oải
- Người già hay những người làm các công việc có tính chất phải sử dụng cổ, vai, gáy nhiều nên thực hiện thăm khám thường xuyên
Điều trị
Tùy theo từng nguyên nhân gây bệnh sẽ có hướng điều trị khác nhau. Nếu liên quan đến các thói quen sinh hoạt thiếu khoa học người bệnh hoàn toàn có thể tự điều trị tại nhà bằng rất nhiều phương pháp đơn giản. Tuy nhiên nếu liên quan đến các bệnh lý về xương khớp người bệnh cần phải uống thuốc, thực hiện vật lý trị liệu hay phẫu thuật để đảm bảo chức năng vận động.
Giảm đau tại chỗ
Nếu bỗng dưng thấy cổ căng cứng, gáy nhức mỏi thì bạn chưa cần dùng thuốc ngay là có thể áp dụng một vài biện pháp đơn giản giúp khớp cổ được thư giãn, thả lỏng thì các triệu chứng này sẽ được cải thiện nhanh chóng. Các phương pháp này chỉ là phương pháp tạm thời để giảm nhanh những cơn đau nhức một cách an toàn, có thể áp dụng cho hầu hết mọi trường hợp.
Một vài biện pháp đơn giản để giảm đau sau gáy mỏi cổ như sau
- Chườm nóng: dùng túi chườm nóng, chai thủy tinh có nước ấm hoặc chỉ cần một chiếc khăn nhúng nước nóng đã được vắt ráo và đắp vào sau cổ sẽ giảm ngay tình trạng đau và tê cứng cổ. Hơi nóng sẽ giúp kích thích máu huyết lưu thông, thư giãn các cơ nhờ đó giúp khớp cổ gáy được thả lỏng và giảm tê cứng hiệu quả.
- Chườm lạnh: dùng một vài hòn đá bọc trong khăn sạch hoặc túi nilon áp lên sau gáy vài phút cũng là cách đơn giản để làm tê liệt tạm thời các dây thần kinh dẫn truyền và giảm đau nhức ngay sau đó.
Điều trị đau sau gáy mỏi cổ bằng thuốc
Với những vấn đề liên quan đến hệ thống xương khớp người bệnh cần phải dùng một số loại thuốc để giảm đau nhức cũng như đẩy nhanh quá trình phục hồi các tổn thương từ bên trong, ngăn chặn các biến chứng nguy hiểm khác xuất hiện. Việc dùng thuốc này cần phụ thuộc hoàn toàn vào chỉ định từ bác sĩ, người bệnh không nên tự ý dùng bất cứ loại thuốc nào vì thường kèm theo nhiều tác dụng phụ.
Tùy từng tình trạng bác sĩ có thể chỉ định các loại thuốc khác nhau. Một số loại thuốc phổ biến nhất bao gồm
- Thuốc giảm đau: phổ biến nhất là chỉ định Paracetamol, Acetaminophen… để giảm các cơn đau nhẹ đến trung bình. Tuy nhiên nếu người bệnh bị đau nặng có thể chỉ định các nhóm Corticosteroid hay thuốc giảm đau mạnh hơn , tuy nhiên những nhóm thuốc này lại có thể gây nghiện nên cần thực sự cẩn trọng.
- Các thuốc bôi hay miếng dán giảm đau: các loại thuốc dùng ngoài da giúp giảm đau, kích thích máu huyết lưu thông để giảm căng cứng cơ cũng được chỉ định.
- Thuốc kháng viêm: thường là Aspirin, Ibuprofen….để giảm sưng viêm, đau nhức và giảm được các cơn đau đầu chóng mặt đáng kể.
Một số loại thuốc đặc trị dùng cho một số tình trạng riêng
- Thuốc chữa đau đầu sau gáy giúp giãn cơ: thường chỉ định Myonal để vừa làm đau nhức sau gáy vừa cải thiện được tình trạng đau đầu, hoa mắt, chóng mặt hiệu quả
- Thuốc kháng lao: dùng cho những bệnh nhân bị đau sau gáy mỏi cổ có liên quan đến vi khuẩn lao
- Thuốc chống động kinh: ở các bệnh nhân có dấu hiệu co giật như lao cột sống có thể chỉ định thêm các thuốc chống động kinh như Gabapentin và Pregabalin để ngăn chặn tình trạng này hiệu quả nhất.
Vật lý trị liệu
Bệnh nhân có những tổn thương tại cổ, cột sống cần được vật lý trị liệu để được duy trì chức năng vận động. Trong thời gian điều trị, bệnh nhân cần phải hạn chế quay hay cúi cổ quá nhiều hoặc có thể xem xét đeo nẹp cho cổ để cố định độ cong tự nhiên của cột sống cổ, hạn chế vận động quá mức có thể làm các tổn thương nghiêm trọng hơn.
Một số phương pháp vật lý trị liệu thường được áp dụng như máy kéo dãn cột sống cổ; giảm áp cột sống cổ, chiếu laser với cường độ cao hay dùng sóng xung quanh. Người bệnh nên tìm đến các bệnh viện lớn, có chuyên khoa về vật lý trị liệu, có đầy đủ thiết bị máy móc hiện đại để được hỗ trợ điều trị hiệu quả nhất.
Phẫu thuật cổ - cột sống
Trong các trường hợp tổn thương nặng như thoát vị đĩa đệm, có gai cột sống, thoái hóa khớp thì bác sĩ có thể chỉ định các phương pháp thuật mở hoặc nội soi để chữa lành các tổn thương. Một số bệnh nhân cũng phải cấy ghép hay thay thế một vài bộ phận để không làm mất chức năng vận động. Chi phí điều trị khi phải phẫu thuật khá cao nhưng vẫn phải thực hiện nếu dùng thuốc không còn mang lại tác dụng.
Thường những người trẻ sau khi phẫu thuật sẽ có khả năng phục hồi nhanh hơn người già. Dù vậy không phải trường hợp chấn thương nào cũng phải phẫu thuật nên bạn cũng không cần quá lo lắng. Đừng quên tìm kiếm các bệnh viện lớn uy tín, có bác sĩ giỏi, có đầy đủ các trang thiết bị vật chất để đảm bảo phẫu thuật an toàn tuyệt đối.
Đau sau gáy mỏi cổ có thể xuất hiện do rất nhiều nguyên nhân nên nếu tình trạng này kéo dài bạn tuyệt đối không được chủ quan. Thay đổi thói quen sinh hoạt lành mạnh, đúng tư thế, vận động thể dục thể thao đúng cách hằng ngày chính là phương pháp hàng đầu giúp phòng tránh các nguy cơ này.