Táo Bón Thai Kỳ

Tổng quan

Táo bón thai kỳ là nỗi ám ảnh với rất nhiều chị em phụ nữ. Táo bón khiến bạn gặp khó khăn trong việc đi đại tiện và gây ra hàng loạt triệu chứng khó chịu như đau quặn bụng, chán ăn, buồn nôn,… Vậy táo bón thai kỳ xảy ra do đâu và có ảnh hưởng gì không? Theo dõi bài viết dưới đây sẽ giúp bạn tìm ra câu trả lời.

Định nghĩa

Bị táo bón là hiện tượng đi ngoài phân khô cứng, thời gian đi ngoài lâu và số lần đi đại tiện ít hơn 3 lần/ngày. Táo bón thai kỳ là tình trạng khởi phát các triệu chứng của bệnh táo bón ở phụ nữ đang trong giai đoạn thai kỳ. Ngoài các dấu hiệu điển hình ở trên, khi bị táo bón bà bầu còn phải đối mặt với một số biểu hiện khác như đau bụng, đầy hơi, chán ăn, buồn nôn. Chuyên gia cho biết, phụ nữ mang thai là đối tượng có nguy cơ bị táo bón rất cao, tình trạng này có thể xảy ra ở bất kỳ thời điểm nào trong thai kỳ nhưng thường gặp nhất là 3 tháng đầu và 3 tháng cuối.

Hình ảnh

Triệu chứng và nguyên nhân

Nguyên Nhân

Trong giai đoạn thai kỳ, cơ thể mẹ có rất nhiều sự thay đổi nên đã tạo cơ hội cho nhiều bệnh lý khởi phát. Táo bón là một trong những triệu chứng thường gặp ở mẹ bầu và gây ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng cuộc sống hàng ngày. Một số nguyên nhân gây táo bón thai kỳ có thể kể đến là:

  • Nồng độ hormone thay đổi: Trong giai đoạn thai kỳ, nồng độ hormone trong cơ thể mẹ sẽ có sự thay đổi rất lớn. Lúc này, hormone progesterone sẽ tăng cao gây giãn cơ bắp, khiến quá trình di chuyển của phân bên trong đường ruột bị chậm lại. Lâu dần, phân sẽ bị mất nước và trở nên khô cứng. Điều này đã khiến cho việc đào thải phân ra bên ngoài gặp nhiều khó khăn.
  • Nôn nghén: Trong 3 tháng đầu của thai kỳ mẹ bầu sẽ bị nôn nghén, nếu tình trạng nôn nghén diễn ra với mức độ nghiêm trọng sẽ khiến cơ thể bị mất nước. Lúc này đường ruột sẽ tăng hấp thụ nước trong phân để bù đắp cho lượng nước bị thiếu hụt. Điều này đã khiến cho phân trở nên khô cứng và gây ra tình trạng táo bón ở bà bầu trong 3 tháng đầu của thai kỳ.
  • Sự phát triển của thai nhi: Theo thời gian, thai nhi trong cơ thể mẹ sẽ phát triển ngày càng lớn và gây áp lực lên ổ bụng cũng như đường tiêu hóa. Điều này đã khiến cho quá trình tiêu hóa thức ăn bị ảnh hưởng và làm gia tăng nguy cơ bị táo bón. Tình trạng này thường xảy ra ở những bà bầu ở thời kỳ tam cá nguyệt thứ ba.
  • Ăn uống thiếu khoa học: Trong giai đoạn thai kỳ, nhiều mẹ bầu có tâm lý phải ăn nhiều để cơ thể có đủ dưỡng chất đi nuôi thai nhi. Tuy nhiên, nếu mẹ bầu ăn uống quá nhiều sẽ khiến hoạt động của cơ quan tiêu hóa bị quá tại. Lúc này cơ thể sẽ không kịp hấp thụ dưỡng chất có trong thức ăn và dẫn đến tình trạng táo bón. Bên cạnh đó, táo bón cũng có thể xảy ra nếu mẹ bầu ăn nhiều đồ chiên xào, đồ ăn giàu chất béo nhưng ít chất xơ.
  • Uống ít nước: Khi mang thai mẹ bầu thường sẽ đi tiểu nhiều hơn bình thường, đặc biệt là vào ban đêm. Điều này đã khiến cho mẹ bầu có tâm lý ngại uống nước và dẫn đến tình trạng cơ thể bị mất nước. Đây là điều kiện thuận lợi cho bệnh táo bón khởi phát.
  • Ít vận động: Sự phát triển của thai nhi đã gây áp lực rất lớn trên cơ thể mẹ. Khi trọng lượng của cơ thể tăng cao quá mức sẽ khiến mẹ bầu có xu hướng lười vận động. Chính điều này đã khiến cho nhu động ruột bị chậm lại và khởi phát các triệu chứng của táo bón.
  • Bổ sung canxi và sắt: Trong giai đoạn thai kỳ, mẹ bầu phải tăng cường bổ sung canxi và sắt cho cơ thể để có thể đáp ứng cho sự phát triển của thai nhi. Nhưng nếu mẹ bầu bổ sung quá nhiều sẽ dẫn đến tình trạng dư thừa và gây táo bón.
  • Nguyên nhân khác: Táo bón thai kỳ cũng có thể xảy ra do tác động của một số nguyên nhân khác như mắc bệnh nhược tuyến giáp, lạm dụng thuốc nhuận tràng, hệ quả của tiểu đường thai kỳ,…

Biến chứng

Táo bón thai kỳ được đánh giá là không gây nguy hiểm đến tính mạng của mẹ bầu những sẽ ảnh hưởng xấu đến chất lượng cuộc sống hàng ngày. Ở một vài trường hợp nghiêm trọng hơn sẽ tác động xấu đến thai nhi và làm gia tăng nguy cơ sảy thai, đẻ non, suy dinh dưỡng thai,… Khi bị táo bón, mẹ bầu sẽ phải đối mặt với các triệu chứng như đầy bụng, khó tiêu, đau quặn bụng, buồn nôn,… Điều này đã khiến cho mẹ bầu cảm thấy rất khó chịu và dần chán ăn. Nếu tình trạng này diễn ra kéo dài sẽ khiến cơ thể mẹ không được cung cấp đầy đủ dưỡng chất để duy trì sức khỏe và đáp ứng cho sự phát triển của thai nhi. Ngoài ra, tình trạng táo bón thai kỳ diễn ra kéo dài còn để lại một số hệ lụy như:

  • Khoa học hiện đại cũng đã chỉ ra, trong phân chứa rất nhiều độc tố như phenol, amoniac, indol,… Nếu chúng không được đào thải ra ngoài sẽ khiến cơ thể hấp thụ ngược, lâu dần sẽ gây hại đến thai phụ và thai nhi.
  • Táo bón còn tác động tiêu cực đến tâm lý của mẹ bầu. Lúc này, mẹ bầu sẽ luôn trong trạng thái căng thẳng, mệt mỏi, lo âu,… Điều này cũng sẽ gián tiếp gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của mẹ và bé.
  • Nếu mẹ rặn nhiều để đẩy phân ra ngoài sẽ gây co thắt tử cung và làm gia tăng nguy cơ sinh non. Vì vậy, khi bị táo bón mẹ bầu tuyệt đối không nên gắng sức rặn để đào thải phân ra ngoài.
  • Táo bón diễn ra kéo dài còn làm gia tăng nguy cơ phát sinh các bệnh lý như bệnh trĩ, nứt kẽ hậu môn, sa trực tràng, ung thư trực tràng,…

Phòng ngừa

Táo bón là triệu chứng rất dễ xảy ra trong giai đoạn do tác động của nhiều yếu tố khác nhau, để phòng ngừa mẹ bầu cần thiết lập cho bản thân chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt khoa học. Dưới đây là hướng dẫn cụ thể bạn có thể tham khảo:

  • Bổ sung cho cơ thể từ 8 – 10 ly nước mỗi ngày giúp làm ẩm niêm mạc ruột và ngăn chặn tình trạng phân khô cứng. Tốt nhất, mẹ bầu nên uống một cốc nước ấm vào mỗi buổi sáng sau khi ngủ dậy. Nói không với cà phê, đồ uống có cồn, thuốc lá.
  • Tăng cường bổ sung chất xơ vào trong thực đơn ăn uống hàng ngày. Các loại thực phẩm giàu chất xơ tốt cho mẹ bầu là ngũ cốc nguyên hạt, rau xanh, táo, lê, quả sung, chuối,… Bổ sung thêm lợi khuẩn probiotic và prebiotic cho cơ thể thông qua các loại thực phẩm như sữa chua, đồ uống lên men,… Cách này có tác dụng cải thiện chức năng đường ruột và tăng cường sức đề kháng cơ thể.
  • Tránh sử dụng các loại thực phẩm làm gia tăng nguy cơ bị táo bón như đồ ăn chiên xào, đồ ăn cay nóng, trái cây nóng,…  Ngưng sử dụng các loại thuốc nhuận tràng, đồ ăn nhuận tràng và dầu khoáng. Cẩn thận khi bổ sung canxi và sắt cho cơ thể trong giai đoạn thai kỳ.
  • Chia nhỏ bữa ăn để sử dụng, chú ý ăn chậm nhai kỹ để tránh gây áp lực lên cơ quan tiêu hóa. Nếu ăn quá nhiều trong một bữa sẽ khiến thức ăn không được nghiền nhuyễn kỹ và cơ thể khó hấp thu dưỡng chất.
  • Dành thời gian tập luyện thể dục mỗi ngày giúp tăng nhu động ruột và giúp hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn. Các bài tập tốt cho bà bầu là đi bội, bơi lội, yoga cho bà bầu,… Luôn giữ cho tinh thần ổn định và thoải mái trong suốt thời gian thai kỳ. Căng thẳng là yếu tố làm gia tăng nguy cơ bị táo bón và khiến tình trạng bệnh trở nên tồi tệ hơn.
  • Tuyệt đối không nhịn đi vệ sinh khi có nhu cầu, việc nhịn đi tiêu trong thời gian dài sẽ làm gia tăng nguy cơ bị táo bón và trĩ. Tốt nhất, mẹ nên tập thói quen đi đại tiện đúng giờ và đi đại tiện đúng tư thế để không phải tốn sức rặn.
Chẩn đoán và điều trị

Biện pháp điều trị

Sau khi áp dụng tất cả các mẹo ở trên mà triệu chứng táo bón vẫn không có dấu hiệu thuyên giảm, mẹ bầu nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa thăm khám để được hướng dẫn sử dụng thuốc Tây y trị bệnh. Với trường hợp táo bón thai kỳ, bác sĩ thường sẽ kê đơn điều trị bằng dung dịch thụt tháo, thuốc nhét hậu môn hoặc dầu bôi trơn để tránh gây ảnh hưởng đến thai nhi.

Ở trường hợp bất khả kháng, bác sĩ sẽ cho thai phụ sử dụng thuốc nhuận tràng an toàn dành riêng cho bà bầu. Các loại thuốc có thể sử dụng để trị táo bón cho mẹ bầu là:

  • Thuốc Psyllium, Fybogel: Hai loại thuốc này có tác dụng bổ sung chất xơ cho cơ thể để tạo khối phân. Chỉ sau vài ngày sử dụng bạn sẽ thấy được hiệu quả mang lại
  • Thuốc Senna: Đây là loại thuốc nhuận tràng tự nhiên được chiết xuất từ lá và quả của cây senna. Loại thuốc này mang lại hiệu quả rất nhanh chóng chỉ sau 8 tiếng sử dụng. Tuy nhiên, thuốc senna chỉ được kê đơn điều trị ngắn hạn, nếu quá lạm dụng sẽ gây đau bụng và tiêu chảy.
  • Thuốc Glycerol: Thuốc có tác dụng giảm táo bón nhanh chóng, chỉ sau khoảng 20 phút sử dụng.

Lối sống và biện pháp khắc phục tại nhà

1/ Điều chỉnh lại thói quen đi đại tiện

Mẹ bầu nên hình thành cho bản thân thói quen đi đại tiện vào mỗi buổi sáng để giảm nguy cơ táo bón. Khi ngồi trên bồn cầu, hãy kê thêm một cái ghế nhỏ bên dưới chân giúp duy trì ở tư thế ngồi xổm để dễ đẩy phân ra ngoài hơn. Ở những trường hợp khó đi đại tiện, bạn có thể thực hiện massage khu vực giữa âm hộ và vùng chậu để làm mềm phân và kích thích đẩy phân ra.

2/ Thay đổi loại viên uống bổ sung

Ở những trường hợp táo bón thai kỳ do sử dụng viên uống bổ sung sắt và canxi, bạn hãy trao đổi với bác sĩ chuyên khoa về việc thay đổi loại viên uống bổ sung khác hoặc điều chỉnh lại liều lượng cho phù hợp. Ngoài ra, bạn cũng có thể tham khảo ý kiến bác sĩ về việc bổ sung thêm viên uống bổ sung Magie cho cơ thể giúp làm mềm phân. Tuy nhiên, mẹ bầu chỉ nên bổ sung 350 mg magie mỗi ngày, nếu quá lạm dụng sẽ gây ra các tác dụng phụ như buồn nôn, tiêu chảy,…

3/ Trị táo bón bằng mẹo dân gian

Để tình trạng táo bón nhanh chóng được cải thiện, mẹ bầu có thể áp dụng một số mẹo trị bệnh được lưu truyền trong dân gian như uống trà thảo dược, uống dầu dừa, sử dụng mật ong và mè đen,… Các cách trị táo bón này có độ an toàn rất cao, không gây hại đến thai nhi và còn mang lại rất nhiều lợi ích cho sức khỏe. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết về cách thực hiện bạn có thể tham khảo:

+ Uống trà thảo dược: Một số loại trà thảo dược tốt cho sức khỏe và có khả năng cải thiện chứng táo bón thai kỳ mà mẹ bầu có thể sử dụng là trà bồ công anh, trà hoa cúc,…

  • Trà bồ công anh có khả năng tăng nhu động ruột và kích thích tăng tiết dịch mật để hỗ trợ tiêu hóa. Ngoài ra, loại trà này còn có khả năng làm giảm cảm giác khó chịu do đầy hơi gây ra. Để có thể cải thiện chứng táo bón, mẹ bầu nên duy trì thói quen uống trà bồ công anh vào sau mỗi bữa ăn.
  • Trà hoa cúc chứa một số thành phần tinh chất có khả năng kích thích tiêu hóa và giảm căng thẳng. Vì thế, mẹ bầu nên uống trà hoa cúc vào sau mỗi bữa ăn hoặc trước khi đi ngủ giúp giảm nhẹ triệu chứng táo bón.

+ Mật ong và mè đen: Dùng mật ong kết hợp mè đen trị táo bón thai kỳ cũng là phương pháp khá an toàn và hiệu quả. Mật ong khi đi vào đường ruột sẽ hoạt động như chất bôi trơn giúp phân di chuyển nhanh hơn. Mè đen là thực phẩm giàu chất xơ, có tác dụng tăng kích thước phân và làm mềm xốp phân. Cách thực hiện khá đơn giản, mẹ bầu chỉ cần rang chín 50 gram mè đen đem trộn với 30ml mật ong nguyên chất rồi dùng để ăn. Thực hiện cách trị bệnh này liên tục trong 3 ngày bạn sẽ thấy triệu chứng của bệnh táo bón dần được cải thiện.

+ Dầu dừa: Dầu dừa cũng là một trong những nguyên liệu có khả năng cải thiện chứng táo bón thai kỳ khá tốt. Chuỗi acid béo trung bình trong dầu dừa khi đi vào cơ thể sẽ cung cấp năng lượng cho tế bào, kích thích trao đổi chất và hỗ trợ làm mềm phân. Đồng thời, dầu dừa còn có khả năng bôi trơn đường ruột, giảm độ ma sát giữa phân và thành ruột khi di chuyển. Cách chữa táo bón bằng dầu dừa rất đơn giản, mẹ chỉ cần pha với nước ấm rồi dùng để uống hoặc bổ sung vào trong chế biến món ăn sử dụng hàng ngày.

Bác sĩ và Cơ sở
Chọn địa điểm
  • Chuyên gia
  • Cơ sở
Bác Sĩ Nguyễn Đình Tùy
Bác Sĩ Nguyễn Đình Tùy
Verified
Bác sĩ Nguyễn Thị Tuyết Lan
Bác sĩ Nguyễn Thị Tuyết Lan
Lương Y Đỗ Minh Tuấn
Lương Y Đỗ Minh Tuấn
BS.CKI Trần Văn Hiền
BS.CKI Trần Văn Hiền
ThS.BS.CKII Trần Kinh Thành
ThS.BS.CKII Trần Kinh Thành
Chăm sóc tại Vietmec

Tải về ứng dụng

Ứng dụng Chăm sóc sức khỏe cho gia đình bạn

Mỗi ngày bận rộn trôi qua, chúng ta lại vô tình lãng quên tài sản quý giá nhất của mình: Sức khỏe. Hãy để VIETMEC trở thành một cánh tay đắc lực chăm sóc và gìn giữ tài sản đó cho bạn và cả gia đình.

Tải ngay cho IOS Tải ngay cho Android