Mụn Đầu Đen
Mụn đầu đen là một trong nỗi ám ảnh của làn da rất khó để giải quyết triệt để. Mặc dù mụn đầu đen thường không sưng, không đau hay nổi cộm lên như các loại mịn khác nhưng lại thường gây lấm chấm đen trên da rất khó chịu. Đây cũng là một loại mụn rất "cứng đầu", nếu không chăm sóc đúng cách còn có thể khiến tình trạng này trầm trọng hơn rất nhiều.
Định nghĩa
Nếu để ý trên đầu mũi bạn có những nốt đen lấm chấm, lỗ chân lông to thì đấy chính là mụn đầu đen. Đây còn được gọi là mụn trứng cá dạng hở (Open Comedones) nhưng thường cứng đầu và khó cậy hơn rất nhiều. Mụn đầu đen thường xuất hiện nhất ở đầu mũi, sau đó là cằm, hai bên má, nói chung là những vùng da có lỗ chân lông to, tập trung nhiều bã nhờn.
Đặc điểm chung của mụn trứng cá dạng hở là không viêm, không gây đau và cũng không nổi cộm trên bề mặt da như các loại bình thường. Mụn đầu đen thường tập trung ở nơi có tuyến bã nhờn hoạt động mạnh, tạo điều kiện cho bụi bẩn và các tế bào chết tắc nghẽn tại đây, không thoát ra được. Điều này sẽ làm hình thành các sợi bã nhờn có chứa melanin. Khi lỗ chân lông mở ra sẽ bị oxy hóa bởi không khí bên ngoài và chuyển sang màu đen hoặc nâu.
Mặc dù loại mụn này có kích thước khá nhỏ, chỉ tựa như một dấu chấm nhưng lại có xu hướng tập trung lại ở một chỗ khiến là da trở nên mất thẩm mỹ. Bạn có thể dùng tay nặn mụn đầu đen nhưng rất khó và gây đau ở da, thậm chí có thể làm lây nhiễm sang các vùng lân cận, đồng thời cũng không đảm bảo có thể lấy ra được hoàn toàn cồi mụn. Bởi thế mới nói đây là một trong những loại mụn "cứng đầu" khó giải quyết nhất.
Hình ảnh
Triệu chứng
Dấu hiệu nhận biết mụn đầu đen khá rõ ràng:
- Nhân mụn nhỏ, màu đen hoặc nâu sẫm: Đây là đặc điểm điển hình nhất của mụn đầu đen. Nhân mụn thường nổi lên trên bề mặt da và có thể nhìn thấy rõ bằng mắt thường.
- Không gây đau: Khác với mụn viêm, mụn đầu đen thường không gây đau nhức hay sưng tấy.
- Thường xuất hiện ở vùng chữ T: Mụn đầu đen thường tập trung ở những vùng da có nhiều tuyến bã nhờn như trán, mũi, và cằm.
- Da sần sùi: Khi có nhiều mụn đầu đen, bề mặt da sẽ trở nên sần sùi và không đều màu.
Nguyên Nhân
Có rất nhiều nguyên nhân khiến mụn trứng cá dạng hở xuất hiện trên làn da. Có thể bắt nguồn từ chính các vấn đề trong cơ thể hoặc các yếu tố môi trường, cách chăm sóc làn da hằng ngày. Việc hiểu rõ được nguyên nhân gây ra mụn đầu đen sẽ giúp bạn có hướng điều trị cũng như phòng tránh tình trạng này hiệu quả nhất.
Cụ thể những tác nhân hàng đầu làm xuất hiện những nốt mụn đen xấu xí trên làn da bao gồm
- Tuyến bã nhờn hoạt động mạnh: ở những người có cơ địa da dầu, tuyến bã nhờn hoạt động, dễ tiết mồ hôi mạnh sẽ thường là người dễ bị mụn trứng cá dạng mở. Không chỉ xuất hiện ở mặt, mụn đầu đen còn xuất hiện ở ở lưng hay hai cánh tay. Đặc biệt nếu không biết cách chăm sóc da, để tiết mồ hôi quá mức thì tình trạng mụn sẽ càng xuất hiện dày đặc hơn.
- Tuổi tác và nội tiết tố: đây là hai yếu tố luôn đi song song với nhau và cũng có liên quan trực tiếp đến tác nhân gây mụn đầu đen. Thường những đối tượng dễ xuất hiện loại mụn này là người đang tuổi dậy thì (ở cả nam và nữ), phụ nữ có thai và cho con bú, người đang trong thời kỳ kinh nguyệt hay người sử dụng thuốc tránh thai.
- Chế độ ăn uống kém khoa học: thường xuyên sử dụng các món ăn nhiều dầu mỡ, đồ ăn cay nóng, rượu bia, thuốc lá hay các chất kích thích sẽ càng làm tuyến bã nhờn hoạt động mạnh hơn và làm tích tụ lại trong các lỗ chân lông.
- Do yếu tố môi trường: người làm việc bên ngoài đổ nhiều mồ hôi, thường xuyên tiếp xúc với nắng gắt, bụi bặm, hay nơi ô nhiễm cũng là yếu tố hàng đầu gây ra tình trạng này.
- Chăm sóc da không đúng cách: không dùng kem chống nắng, không làm sạch da mặt mỗi ngày, lạm dụng quá nhiều mỹ phẩm hay sử dụng các mỹ phẩm có chứa nhiều cồn, không che chắn da khi ra đường chính là tác nhân khiến mụn đầu đen xuất hiện và dai dẳng mãi không dứt.
- Do lối sống kém khoa học: thường xuyên thức khuya, stress, tiếp xúc nhiều với laptop cũng làm da dẻ khó thông thoáng được. Ngoài ra những người không thường xuyên vệ sinh chăn ga, gối nệm cũng có thể tiếp xúc với các vi khuẩn bụi bẩn thường xuyên mà không hề hay biết
- Do thiếu nước: cơ thể chiếm đến 80% là nước , thiếu nước có thể gây ra rất nhiều vấn đề cho cơ thể, bao gồm cả các vấn đề về da. Khi cơ thể thiếu nước sẽ làm da khô, yếu hơn, các bụi bẩn hay độc tố cũng dễ tích tự hơn.
- Dùng thuốc sai cách: một số loại thuốc tây như steroid, lithium khi phải sử dụng trong thời gian dài sẽ dễ gây nóng trong và nổi mụn, trong đó có cả mụn đầu đen.
- Một số tác nhân khác: mặc quần áo chật, người dùng dao cạo, người thường xuyên chà xát trên da hay bệnh nhân bị đa nang buồng trứng ( do liên quan đến các vấn đề hormone)
Nói chung các nguyên nhân gây mụn đầu đen thường xuất phát chính từ thói quen sống thiếu lành mạnh ở mỗi người. Hiểu rõ được những tác nhân này sẽ giúp bạn có thể giải quyết được triệt để các nốt mụn đáng ghét này hiệu quả nhất.
Biến chứng
Việc nặn mụn đầu đen là nên hay không nên chính là băn khoăn của rất nhiều người. Thực tế bạn có thể thấy thường mụn trứng cá dạng hở hầu như nằm phẳng với bề mặt da, chỉ nhô lên một chút nếu dùng tay đẩy nhẹ thì cồi mụn sẽ không lên còn dùng hai ngón tay ấn xuống thì rất đau, cồi mụn có thể trồi ra nhưng không đảm bảo đã ra hết hay chưa.
Mặt khác theo các chuyên da da liễu, việc tự ý nặn mụn đầu đen và xử lý không đúng cách có thể làm da tổn thương, tăng nguy cơ viêm nhiễm và làm lan mụn đầu đen ra diện rộng hơn. Vì vậy các bác sĩ thường khuyến khích không nên dùng tay để nặn mụn đầu đen.
Trong trường hợp bạn muốn áp dụng các cách trị mụn đầu đen tại nhà giúp nhân mụn đã trồi lên thì nên dùng các dụng cụ chuyên dụng như các cây nặn mụn hoặc có thể dùng tăm bông để tránh viêm nhiễm. Hiện nay trên thị trường cũng có các loại cây nặn mụn tiện dụng như chú ý phải sát khuẩn trước và sau khi sử dụng để đảm bảo an toàn cho làn da.
Phòng ngừa
Để phòng ngừa mụn đầu đen, bạn có thể áp dụng một số biện pháp sau:
- Làm sạch da mặt đều đặn: Rửa mặt hai lần mỗi ngày bằng sữa rửa mặt dịu nhẹ phù hợp với loại da của bạn.
- Tẩy tế bào chết: Tẩy tế bào chết 1-2 lần mỗi tuần để loại bỏ lớp da chết tích tụ trên bề mặt da, giúp ngăn ngừa lỗ chân lông bị tắc nghẽn.
- Sử dụng sản phẩm không gây mụn (non-comedogenic): Chọn các sản phẩm chăm sóc da và trang điểm có ghi chú "non-comedogenic" trên bao bì.
- Tránh chạm tay lên mặt: Vi khuẩn trên tay có thể gây nhiễm trùng và làm tình trạng mụn trở nên trầm trọng hơn.
- Chế độ ăn uống lành mạnh: Ăn nhiều rau củ quả, trái cây và uống đủ nước. Hạn chế đồ ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ và đường.
- Giảm căng thẳng: Căng thẳng có thể làm tăng sản xuất bã nhờn và làm tình trạng mụn trở nên tồi tệ hơn. Tìm cách thư giãn và giải tỏa căng thẳng như tập yoga, thiền hoặc nghe nhạc.
Biện pháp chẩn đoán
Thông thường, bác sĩ da liễu có thể chẩn đoán mụn đầu đen bằng cách quan sát trực tiếp các tổn thương trên da. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định thêm một số xét nghiệm để loại trừ các bệnh lý da liễu khác có triệu chứng tương tự như mụn đầu đen.
Biện pháp điều trị
Tùy theo tình trạng, vị trí mụn đầu đen mà có rất nhiều cách để loại bỏ loại mụn cứng đầu này. Nếu mụn không quá nhiều bạn có thể áp dụng vài phương pháp đơn giản tại nhà nhưng nếu mụn lâu năm, mụn dày đặc thì bạn nên đến bệnh viện da liễu để điều trị hiệu quả. Ngoài ra còn cần kết hợp việc chăm sóc da, thay đổi lối sống lành mạnh hơn để giải quyết triệt để tình trạng này, ngăn ngừa tối đa nguy cơ mụn quay trở lại.
Một nguyên tắc hàng đầu nếu muốn trị đầu đen tận gốc chính là phải đảm bảo da mặt luôn được thông thoáng, làm sạch tối đa để loại bỏ được các bụi bẩn còn bít tắc trong lỗ chân lông hằng ngày. Đây thực sự là một quá trình dài và không hề đơn giản, đòi hỏi bạn cần phải tìm tòi và thật sự kiên nhẫn.
Hướng điều trị tại nhà
Có rất nhiều phương pháp đơn giản có thể giúp loại bỏ mụn đầu đen dễ dàng mà bạn có thể áp dụng. Tuy nhiên các phương pháp này sẽ hiệu quả nhất với các trường hợp mụn không quá dày đặc, mụn không quá sâu, phù hợp nhất cho những người đang trong giai đoạn dậy thì. Với những trường hợp mụn lâu năm, tích tụ dày đặc thì các phương pháp này sẽ chỉ giúp giảm được phần nào, không mang lại hiệu quả như mong đợi.
Một số phương pháp đơn giản mà bạn có thể tham khảo như
- Kem đánh răng: chất Silica trong kem đánh răng vừa có tác dụng kháng viêm vừa giúp đẩy được mụn đầu đen đáng kể. Bạn chỉ cần lấy một ít kem đánh răng lên trên một chiếc bàn chải sạch, chà nhẹ lên vùng có mụn, đợi thêm khoảng 20 phút thì rửa lại với nước ấm sẽ thấy da sạch hẳn.
- Dùng vaseline: nếu bạn muốn nặn mụn truyền thống thì nên tham khảo cách này. Chỉ cần bôi một ít vaseline trên vùng da có mụn, dùng màng thực phẩm bọc lại trong vài phút rồi lấy tăm bông gạt vaseline ra. Vùng da lúc này cực kỳ mềm, có thể đẩy cồi mụn lên để dễ dàng nặn ra.
- Dùng trứng gà: Bạn có thể dùng lòng trắng trứng gà đánh thật bông với vài giọt chanh, đợi cho khô rồi lột ra, rửa sạch da với nước ấm. Một biện pháp đơn giản khác là dùng một quả trứng gà vừa luộc chín, bóc vỏ, lăn lên da ngay khi còn nóng cũng sẽ hút được các chân mụn đầu đen ra hiệu quả.
Sử dụng các loại mỹ phẩm
Với nền công nghiệp làm đẹp lên ngôi, hiện nay có không ít các loại mỹ phẩm trị mụn đầu đen mà bạn có thể mua về sử dụng. Tuy nhiên cần lưu ý khi dùng các sản phẩm trị mụn trứng cá dạng hở cần phải có quy trình, không phải bạ loại nào cũng có thể sử dụng.
Một số dạng mỹ phẩm thường được khuyến khích nên dùng cho những người bị mụn dầu đen bao gồm
- Nước tẩy trang để loại bỏ làm sạch bụi bẩn từ sâu bên trong, tuyệt đối không nên dùng các loại có chứa cồn mà nên tham khảo các loại dịu nhẹ, có thành phần tự nhiên
- Sử dụng các loại sữa rửa mặt giúp cấp ẩm cho da, có độ PH từ 5-7 hoặc có chứa các thành phần axit salicylic để làm sạch sâu. Hiện nay các loại sữa rửa mặt than tre cũng rất phù hợp với người bị mụn đầu đen ở mặt
- Tẩy da chết 2- 3 tuần một lần, có thể sử dụng các dạng có hạt li ti, áp dụng với cả người bị mụn ở mặt hay lưng, chân tay để hiệu quả hơ. Riêng với mụn ở mặt có thể sử dụng các loại có chứa AHA và BHA.
- Nếu có điều kiện nên mua máy rửa mặt chuyên dụng để có thể giúp da sạch sâu từ bên trong
- Có thể sử dụng miếng lột mụn đầu đen ở mũi, nhưng nên sử dụng của các thương hiệu chất lượng
- Đắp mặt nạ tuần 2- 3 lần để cấp ẩm cho da. Các dạng mặt nạ đất sét chính là lựa chọn tuyệt vời để đánh bay mụn đầu đen
- Xông hơi mặt tuần 2- 3 lần, có thể dùng tinh dầu hay các thảo dược như gừng, bạc hà cũng giúp các lỗ chân lông mở to ra và dễ dàng loại bỏ các bụi bẩn bên trong
- Tẩy trang trước khi đi ngủ, kể cả khi trong ngày không đi ra ngoài hay không dùng mỹ phẩm
- Cấp ẩm cho da vào sáng và tối
- Sử dụng kem chống nắng để hạn chế bụi bẩn xâm nhập vào các lỗ chân lông hiệu quả hơn
- Sử dụng các loại giấy thấm dầu để kiểm soát được phần nào dầu nhờn
Nếu không rành về các loại mỹ phẩm bạn có thể xin tư vấn từ các hội nhóm, những người bán hàng tại các địa chỉ bán mỹ phẩm uy tín để được hỗ trợ hiệu quả nhất. Như đã nói để loại bỏ được mụn đầu đen là một quá trình dài, không phải ngày một ngày ngay nên bạn cần thực sự kiên trì.
Dùng thuốc Tây y
Nếu tình trạng mụn đầu đen nặng do các yếu tố cơ địa thì bạn nên đến các phòng khám da liễu để được thăm khám và điều trị hiệu quả hơn. Sau khi kiểm tra tình trạng da, bác sĩ sẽ lên liệu trình điều trị thích hợp cho từng đối tượng, bao gồm cả thuốc hay các loại mỹ phẩm đạt chuẩn y khoa nên bạn có thể hoàn toàn yên tâm. Ngoài ra tại các phòng khám da liễu hoặc các spa cũng sẽ giúp bạn nặn mụn đúng cách hơn, tránh viêm nhiễm hay mụn lan rộng.
Một số loại thuốc phổ biến thường được dùng cho người bị mụn đầu đen như
- Thuốc chứa Axit Salicylic
- Thuốc chứa Benzoyl Peroxide
- Thuốc Tretinoin
- Thuốc Adapalene (có chứa vitamin A) chẳng hạn như tretinoin, tazarotene và adapalene.
Lối sống và biện pháp khắc phục tại nhà
Các biện pháp điều trị vẫn chỉ mang hiệu quả một phần nào, quan trọng nhất chính là sự thay đổi từ chính bạn. Các vấn đề ăn uống, lối sống hằng ngày đều có liên quan trực tiếp nên bên cạnh dùng thuốc, dùng mĩ phẩm bạn còn cần phải thay đổi cả lối sống kém khoa học. Đây cũng là biện pháp giúp phòng tránh mụn đầu đen trở lại, đem lại làn sa sáng mịn cho mỗi người.
Do đó để có thể điều trị mụn đầu đen triệt để nhất, ngăn chặn nguy cơ tái phát bạn nên tham khảo những yếu tố sau
- Sử dụng kem chống nắng hàng ngày trước khi ra ngoài
- Đảm bảo tẩy trang đầy đủ và dùng sữa rửa mặt trước khi đi ngủ
- Nên sử dụng các loại mỹ phẩm dịu nhẹ, không chứa cồn, có nguồn gốc rõ ràng, không nên sử dụng các sản phẩm không rõ nguồn gốc, các loại kem trộn hay thuốc rượu
- Đeo khẩu trang trước khi ra ngoài
- Đảm bảo uống đủ 2- 2,5 lít nước mỗi ngày
- Nên thay đổi thói quen ăn uống lành mạnh, hạn chế các món ăn cay nóng, đồ ăn chiên xào nhiều dầu mỡ
- Hạn chế ăn vặt, nước ngọt có ga, trà sữa hay các loại bia rượu khác
- Đi ngủ sớm trước khi đi ngủ, tránh thức quá khuya
- Dành thời gian nghỉ ngơi thư giãn hằng ngày
- Không nên rửa mặt quá nhiều, không nên rửa mặt nhiều lần với nước ấm do có thể làm khô da
- Tẩy tế bào chết 2- 3 lần/ tuần
- Vệ sinh thật kỹ gối, chăn, ga nệm hằng ngày bởi đây là một trong những nơi có chứa rất nhiều bụi bẩn và vi khuẩn
- Sử dụng các loại nước trái cây hằng ngày để bổ sung thêm các vitamin cần thiết cho da
- Hạn chế trang điểm quá nhiều hoặc quá dày, nếu có trang điểm cần tẩy trang thật kỹ
Mụn đầu đen là nỗi lo của rất nhiều người, không chỉ các chị em mà các anh em cũng vô cùng khó chịu. Mỗi người cần thay đổi thói quen sống lành mạnh, vệ sinh và nâng niu làn da mỗi ngày, sử dụng các loại mỹ phẩm chất lượng để có làn da sáng bóng và hoàn hảo nhất.
Chuẩn bị khi đi khám
Nếu bạn lo lắng về tình trạng mụn đầu đen của mình hoặc các biện pháp tự chăm sóc không hiệu quả, hãy đến gặp bác sĩ da liễu để được tư vấn và điều trị. Trước khi đi khám, bạn nên chuẩn bị một số thông tin sau:
- Tiền sử bệnh: Bất kỳ bệnh lý nào bạn đang mắc phải hoặc đã từng mắc phải, đặc biệt là các bệnh lý về da.
- Thuốc đang sử dụng: Tất cả các loại thuốc bạn đang sử dụng, bao gồm cả thuốc kê đơn và thuốc không kê đơn.
- Mỹ phẩm đang sử dụng: Các sản phẩm chăm sóc da và mỹ phẩm bạn đang sử dụng.
Bác sĩ da liễu sẽ hỏi bạn về các triệu chứng, tiền sử bệnh và các yếu tố có thể liên quan đến tình trạng mụn đầu đen của bạn. Sau đó, bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra da và có thể yêu cầu thực hiện một số xét nghiệm để chẩn đoán chính xác.
Mụn đầu đen tuy không nguy hiểm nhưng có thể gây ảnh hưởng đến thẩm mỹ và sự tự tin của bạn. Nếu bạn đang gặp vấn đề với mụn đầu đen, hãy đến gặp bác sĩ da liễu để được tư vấn và điều trị kịp thời. Đừng tự ý nặn mụn vì có thể gây nhiễm trùng và để lại sẹo. Hãy kiên trì thực hiện các biện pháp phòng ngừa và điều trị để có một làn da khỏe đẹp.
Câu hỏi thường gặp
- Mụn bọc không thể tự hết. Càng để lâu, mụn càng chai, điều trị cũng ngày càng khó khăn, nguy cơ để lại sẹo trên da cao hơn.
- Thông thường nếu được điều trị đúng cách mụn bọc sẽ biến mất hoàn toàn khoảng sau ít nhất 3 tháng
- Nên vệ sinh da mặt đúng cách để ngăn ngừa mụn bọc
- Chuyên gia
- Cơ sở