Viêm Quanh Khớp Vai Thể Đông Cứng

Biên tập viên Phương Hoa

Tham vấn y khoa: Bác sĩ chuyên khoa I Doãn Hồng Phương

Cập nhật: 16/01/2024

Tổng quan

Viêm quanh khớp vai thể đông cứng thường khởi phát ở người trong độ tuổi trung niên. Bệnh gây ra triệu chứng đau nhức và cứng khớp khiến người bệnh gặp khó khăn khi thực hiện các hoạt động sống hàng ngày. Nếu bệnh được phát hiện sớm và điều trị đúng cách sẽ hạn chế được các diễn biến xấu. Ngược lại, nếu bệnh đã tiến triển sang giai đoạn mãn tính sẽ phát sinh ra nhiều rủi ro không mong muốn.

Định nghĩa

Viêm quanh khớp vai thể đông cứng hay còn được gọi với cái tên khác là viêm quanh khớp vai thể đông, viêm quanh khớp vai thể đông đặc. Bệnh lý này khởi phát khi bao khớp vai bị dày lên và hình thành mô sẹo. Lúc này, không gian khớp vai sẽ bị thu hẹp lại khiến lồi cầu không thể trượt trên ổ chảo để thực hiện các động tác xoay chuyển thông thường. Triệu chứng đặc trưng của bệnh viêm quanh khớp vai thể đông cứng là gây đau nhức tại khu vực bị ảnh hưởng và khiến khả năng vận động bị hạn chế.

Chuyên gia cho biết, viêm quanh khớp vai thể đông cứng là một dạng của bệnh viêm quanh khớp vai. Bệnh lý này xảy ra khá phổ biến, chỉ đứng sau bệnh viêm khớp vai thông thường. Nếu bạn chủ quan trong việc điều trị, bệnh sẽ tiến triển sang giai đoạn mãn tính và gây ra các biến chứng như đứt gân, tổn thương dây chằng xung quanh khớp, biến dạng khớp, teo cơ, tàn phế,... Nhưng nếu bạn điều trị tích cực kết hợp với lối sống và ăn uống khoa học thì tình trạng bệnh sẽ nhanh chóng được đẩy lùi.

Hình ảnh

Triệu chứng và nguyên nhân

Triệu chứng

Thông thường, bệnh viêm quanh khớp vai thể đông cứng sẽ khởi phát và tiến triển qua 3 giai đoạn cụ thể. Ở mỗi giai đoạn khác nhau bệnh sẽ có các dấu hiệu đặc trưng riêng. Cụ thể là:

+ Giai đoạn 1: Đau khớp vai

Khi bệnh mới khởi phát, người bệnh sẽ có cảm giác đau nhức khó chịu ở vùng khớp vai. Ban đầu, cơn đau chỉ diễn ra với mức độ nhẹ rồi tăng dần lên sau vài tuần hoặc vài tháng. Cơn đau có thể xuất hiện ngay cả khi bạn làm việc và nghỉ ngơi, nhưng ban đêm là thời điểm đau dữ dội nhất. Ở giai đoạn này, khả năng vận động của người bệnh vẫn chưa bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, khi triệu chứng đau nhức khởi phát sẽ khiến người bệnh gặp khó khăn khi thực hiện một số cử động tại khớp vai như đưa tay ra sau lưng, chải đầu,...

+ Giai đoạn 2: Đông cứng

Sau khoảng 6 - 8 tháng tiến triển ở giai đoạn đau khớp vai, bệnh sẽ bắt đầu chuyển biến sang giai đoạn đông cứng. Ở giai đoạn này, khả năng vận động của khớp vai bị hạn chế rất nhiều khiến người bệnh có cảm giác như khớp vai bị động cứng lại. Lúc này, người bệnh không thể thực hiện các cử động thông thường như với tay lấy đồ,... mà phải nhờ đến sự giúp đỡ của người thân.

Khi bệnh viêm quanh khớp vai tiến triển sang giai đoạn đông cứng, khả năng vận động của khớp sẽ bị suy giảm trầm trọng. Tuy nhiên, tình trạng đông cứng sẽ xảy ra tỉ lệ nghịch với mức độ đau nhức, khớp càng đông cứng thì cơn đau sẽ càng thuyên giảm nhưng không mất đi hoàn toàn. Thông thường, bệnh sẽ tiến triển ở giai đoạn này từ 2 - 6 tháng rồi chuyển sang giai đoạn tiếp theo.

+ Giai đoạn 3: Tan đông

Khi bệnh tiến triển sang giai đoạn 3, chức năng vận động của khớp sẽ dần được cải thiện nhưng với tốc độ rất chậm. Thông thường, khớp vai phải cần từ 1 - 9 tháng để tan đông hoàn toàn và có thể thực hiện các vận động một cách bình thường. Nhưng cũng có nhiều trường hợp bệnh phải mất đến vài năm để tan đông.

Tuy nhiên, khi triệu chứng cứng khớp vai dần thuyên giảm thì cơn đau sẽ bắt đầu xuất hiện trở lại. Sau khi chức năng khớp đã phục hồi hoàn toàn, triệu chứng đau nhức vẫn diễn ra kéo dài khoảng vài tháng sau đó rồi mới biến mất hoàn toàn nhưng với mức độ không quá nặng.

Triệu chứng liên quan

Nguyên Nhân

Hiện tại, y khoa vẫn chưa xác định được nguyên nhân chính xác gây ra bệnh viêm quanh khớp vai thể đông cứng. Tuy nhiên, bệnh có thể khởi phát khi chịu tác động bởi các yếu tố nguy cơ sau đây:

Giới tính: Thống kê y khoa cho biết, nam giới có nguy cơ mắc bệnh viêm quanh khớp vai thể đông cứng cao hơn so với nữ giới. Độ tuổi khởi phát bệnh phổ biến nhất là từ 40 - 60, hiếm gặp ở người trẻ tuổi.
Tính chất công việc: Những người có tính chất công việc phải vận động khớp vai nhiều sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn bình thường. Ví dụ như tài xế lái xe đầm, tài xế lái xe ủi,... Ngoài ra, bệnh cũng rất dễ khởi phát ở vận động viên phải vận động cánh tay liên tục như vận động viên cầu lông, vận động viên tennis.
Bệnh lý: Chuyên gia y tế cho biết, bệnh nhân bị đột quỵ não có nguy cơ bị viêm quanh khớp vai thể đông cứng cao gấp 3 - 4 lần so với người bình thường. Người mắc bệnh tiểu đường sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao gấp 5 - 6 lần.
Chấn thương: Bệnh viêm quanh khớp vai thể đông cứng cũng rất dễ khởi phát ở những người có tiền sử chấn thương tại khớp vai hoặc đã từng bất động khớp vai trong thời gian dài do gãy xương.
Bệnh mãn tính: Mắc một số bệnh lý mãn tính cũng là yếu tố làm gia tăng nguy cơ bị viêm quanh khớp vai thể đông cứng. Ví dụ như viêm khớp dạng thấp, bệnh phổi mãn tính, cường giáp hoặc suy giáp,...

Phòng ngừa

Hiện tại, nguyên nhân gây ra bệnh viêm quanh khớp vai thể đông cứng vẫn chưa được xác định rõ ràng, điều này đã khiến bạn gặp khó khăn trong việc phòng ngừa. Tuy nhiên, bạn vẫn có thể hạn chế nguy cơ mắc bệnh thông qua việc tuân thủ theo các nguyên tắc sau đây:

Tránh thực hiện các động tác dễ gây tổn thương đến khớp vai như lao động quá sức, mang vác vật nặng, vận động mạnh,... Duy trì cân nặng ở mức hợp lý, tiến hành giảm cân nếu đang trong tình trạng thừa cân béo phì.
Duy trì tư thế đúng khi tham gia các hoạt động sống hàng ngày. Luôn giữ cột sống thẳng đứng khi đi lại, ngồi làm việc, khuân vác vật nặng,...
Cẩn trọng khi chơi thể thao hoặc tham gia giao thông để tránh bị chấn thương khớp vai. Người lớn tuổi cần cẩn thận khi di chuyển trên những đoạn đường trơn trượt dễ ngã.
Điều trị và kiểm soát tốt các bệnh lý mãn tính mà bản thân đang mắc phải như tiểu đường, viêm khớp dạng thấp, viêm phổi, bệnh tuyến giáp,...
Hình thành thói quen ăn uống tích cực giúp cung cấp đầy đủ các nhóm dưỡng chất cần thiết cho cơ thể. Nói không với các loại thực phẩm gây hại đến sức khỏe như rượu bia, thuốc lá,...
Tập luyện thể dục thể thao đúng cách, đúng tư thế với cường độ phù hợp. Khi mới bắt đầu, chỉ nên tập luyện từ cấp độ thấp rồi tăng dần lên. Cần khởi động kỹ trước khi tập luyện và tiến hành giãn cơ sau khi kết thúc buổi tập.
Chú ý đến tình trạng sức khỏe của bản thân để sớm phát hiện bất thường và đưa ra phương án can thiệp cho phù hợp. Giữ tinh thần luôn thoải mái và lạc quan, duy trì lối sống tích cực,...

Chẩn đoán và điều trị

Biện pháp điều trị

Ngay khi có các dấu hiệu của bệnh viêm quanh khớp vai thể đông cứng, bạn nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được thăm khám và hướng dẫn xử lý đúng cách. Thông thường, bệnh lý này sẽ được chẩn đoán bằng cách kiểm tra triệu chứng lâm sàng, chụp x-quang và chụp cộng hưởng từ. Sau khi đã có chẩn đoán xác định, bác sĩ sẽ lên phác đồ điều trị phù hợp với từng trường hợp cụ thể.

Điều trị bằng thuốc Tây y

Việc dùng thuốc Tây y điều trị bệnh còn phụ thuộc vào từng giai đoạn tiến triển của bệnh. Loại thuốc điều trị sẽ có sự khác nhau giữa giai đoạn 1, 2 và 3. Cụ thể là:

Giai đoạn đau nhức: Bác sĩ sẽ kê đơn điều trị bằng thuốc giảm đau thông thường, thuốc kháng viêm không steroid đường uống hoặc đường tiêm. Nhưng nếu tình trạng đau nhức diễn ra với mức độ nghiêm trọng, bác sĩ sẽ yêu cầu dùng thuốc Corticoid.
Giai đoạn đông khớp: Bác sĩ sẽ chỉ định sử dụng thuốc corticoid kết hợp với thuốc tê trong bơm áp lực. Thuốc tê được bơm vào trong ổ khớp nhằm bóc tách các xơ dính khiến người bệnh có cảm giác như bao khớp bị rách. Việc bơm thuốc cần được tiến hành kết hợp với hình ảnh siêu âm để tránh bơm sai vị trí và khiến tình trạng bệnh trở nên tồi tệ hơn.

Tiến hành vật lý trị liệu

Vật lý trị liệu là phương pháp điều trị bắt buộc và đóng vai trò rất quan trọng, không một phương pháp điều trị nào có thể thay thế được. Để khớp có thể hoạt động bình thường trở lại thì bạn cần làm vật lý trị liệu sớm, đúng cách và đúng liệu trình.

Dựa vào mức độ bệnh trạng của mỗi người, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ trị liệu phù hợp với từng trường hợp cụ thể. Một số liệu pháp vật lý trị liệu thường được chỉ định thực hiện để điều trị viêm quanh khớp vai thể đông cứng là:

Phương pháp trị liệu giúp kháng viêm và tăng cường dưỡng chất đến khớp vai: Điện xung, bức xạ hồng ngoại, điện di ion thuốc, sóng cực ngắn,...
Thực hiện các bài tập chức năng giúp làm giãn bao khớp và bóc tách điểm dính khớp: Xoay cánh tay, bài tập con lắc, kéo nắn trị liệu bằng tay,...

Can thiệp ngoại khoa

Với những trường hợp không đáp ứng tốt với phương pháp điều trị nội khoa hoặc bệnh tiến triển nặng khiến khả năng vận động của khớp bị ảnh hưởng nghiêm trọng, bác sĩ sẽ xem xét và chỉ định người bệnh tiến hành trị liệu bằng cách can thiệp ngoại khoa. Hai phương pháp can thiệp thường được áp dụng để điều trị bệnh viêm quanh khớp vai thể đông cứng là:

Mổ nội soi khớp vai: Mổ nội soi khớp vai nhằm mục đích bóc tách khu vực bị xơ dính, cắt bỏ gai xương và các ổ viêm mãn tính. Sau phẫu thuật, người bệnh cần thực hiện các bài tập phục hồi chức năng để tránh bị bao dính khớp trở lại.
Can thiệp kéo giãn khớp vai dưới: Đầu tiên, bác sĩ sẽ cho người bệnh sử dụng thuốc kháng viêm hoặc thuốc giảm đau trong khoảng 1 tuần rồi mới tiến hành gây tê và thực hiện các kỹ thuật bóc tách khu vực xơ dính. Sau điều trị, bác sĩ sẽ yêu cầu sử dụng thuốc kháng viêm kết hợp vật lý trị liệu để ngăn ngừa bao dính khớp trở lại.

Chuyên sâu