Thoát Vị Đĩa Đệm

Trong cơ thể con người, phần đĩa đệm chính là phần nhân nằm giữa những đốt sống. Đĩa đệm giúp co giãn, hỗ trợ những hoạt động của những đốt xương khi di chuyển, vận động, giúp đốt xương không chạm vào nhau và gây đau. Đĩa đệm gồm 2 phần chính là nhân nhầy và bao xơ.

Bệnh thoát vị đĩa đệm là tình trạng khối nhân nhầy di chuyển theo những vết rách, nứt của bao xơ và phình ra bên ngoài. Sau đó gây chèn ép lên dây thần kinh và ống sống, tạo ra cảm giác đau nhức, khó chịu cho người bệnh. Điều này gây ra tình trạng đau thắt lưng, đau cột sống cổ hay tê bì chân tay.

Ở Mỹ hàng năm có đến 2 triệu bệnh nhân phải nghỉ việc vì những cơn đau thắt lưng, chi phí điều trị cũng khá cao. Tại Việt Nam, 17% người trên 60 tuổi bị thoát vị đĩa đệm và gây ra đau lưng. Và có khoảng 30% người trong độ tuổi lao động từ 20 đến 55 tuổi bị mắc bệnh.

Ngoài ra bị thoát vị đĩa đệm có thể khiến tủy sống bị chèn ép gây ra hội chứng đuôi ngựa khá phức tạp và khó kiểm soát.

Bệnh thoát vị đĩa đệm không có quá nhiều triệu chứng rõ rệt trong giai đoạn đầu tiên vậy nên nhiều người thường chủ quan. Để tránh bệnh tiến triển nặng hơn, người bệnh nên đi khám và điều trị ngay khi nhận thấy những triệu chứng thoát vị đĩa đệm ngay sau đây.

Đau nhức tay chân

Người bệnh sẽ cảm thấy những cơn đau xuất hiện ở vùng cổ, vai gáy, lan xuống thắt lưng và lan sang chân tay. Cơn đau có thể chuyển biến từ âm ỉ đến đau dữ dội khi người bệnh mang vác, vận động. Tình trạng này sẽ giảm khi người bệnh nghỉ ngơi.

Tê bì chân tay

Triệu chứng này xảy ra do nhân nhầy của đĩa đệm bị thoát ra ngoài, gây chèn ép rễ thần kinh. Người bệnh sẽ cảm thấy đau nhức, tê bì vùng thắt lưng, đến cổ và dần dần xuống mông, đùi, bẹn, gót chân. Ngoài ra, người bệnh có thể bị rối loạn cảm giác, nóng lạnh bất thường.

Yếu cơ, bại liệt

Tình trạng này chủ yếu xảy ra trong giai đoạn bệnh nặng và không được xử lý đúng cách. Triệu chứng này khiến người bệnh trở nên khó khăn hơn trong di chuyển và dẫn đến tình trạng hạn chế vận động. Từ đó khiến các cơ bị teo, liệt, gây khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày và các hoạt động phần lớn phải phụ thuộc vào người khác.

Triệu chứng khác

Một số biểu hiện thoát vị đĩa đệm khác người bệnh có thể gặp phải như:

• Đau, tê bì, cơ yếu.
• Bị són tiểu hoặc bí tiểu.
• Vùng đùi trong, quanh hậu môn bị mất cảm giác.

Khi có những dấu hiệu của thoát vị trên đây bạn cần đi khám ngay tại những cơ sở y tế để được tư vấn, điều trị sớm, tránh để lại những biến chứng nghiêm trọng.

Bệnh thoát vị đĩa đệm do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra, trong đó phổ biến bởi những nguyên nhân sau đây:

Sai tư thế trong lao động: Nguyên nhân thoát vị đĩa đệm phổ biến nhất là sai tư thế khi làm việc, vận động và hoạt động. Cơn đau thường xuất hiện khi người bệnh mang vác vật nặng ở tư thế không phù hợp, đặc biệt là những người bê vác vật nặng. Việc thực hiện điều này thường xuyên sẽ khiến gây tổn thương đốt sống lưng và thoát vị đĩa đệm.

• Gặp chấn thương: Người bị tai nạn giao thông, tai nạn lao động sẽ tác động mạnh đến xương khớp và vùng đĩa đệm. Vậy nên khi gặp những chấn thương này người bệnh nên đến những địa chỉ uy tín để khám chữa, tránh chủ quan và gây ra những tổn thương đến xương khớp.
• Thoái hóa tự nhiên: Đây cũng là nguyên nhân bị thoát vị đĩa đệm khá phổ biến. Khi tuổi cao, đĩa đệm và xương bị thoái hóa mạnh, suy giảm chức năng. Điều này khiến bao xơ dễ dàng bị rách, tạo điều kiện cho nhân nhầy thoát khỏi vị trí ban đầu và gây chèn ép, đau đớn.
• Người thừa cân béo phì: Những người bị béo phì sẽ khiến cột sống chịu nhiều áp lực, do cột sống có tác dụng nâng đỡ phần trên của cơ thể. Điều này sẽ khiến xương, cơ và các đĩa đệm bị chèn ép nghiêm trọng gây ra tình trạng rách bao xơ, nhân đĩa đệm có nguy cơ thoát ra ngoài.
• Yếu tố di truyền: Trong gia đình có người bị thoát vị đĩa đệm thì sẽ bạn sẽ có nguy cơ cao mắc bệnh cao hơn những người khác.
• Một số nguyên nhân khác: Người bị bệnh như thoái hóa cột sống, gù vẹo, hút thuốc lá nhiều, kẹp điện thoại vào vai nói chuyện trong nhiều giờ cũng có nguy cơ mắc bệnh thoát vị đĩa đệm cao hơn những đối tượng khác.

Bệnh thoát vị đĩa đệm có nguy hiểm không sẽ còn tùy thuộc vào từng giai đoạn của bệnh. Nếu ở giai đoạn đầu bạn chỉ cần áp dụng theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ là bệnh sẽ được đẩy lùi khoảng 95%. Nhưng nếu bệnh được phát hiện khi đã chuyển sang giai đoạn 3, 4 thì tình trạng sức khỏe sẽ bị suy giảm nghiêm trọng. Người bệnh có nguy cơ gặp phải những biến chứng nguy hiểm như sau:

Hệ thần kinh bị ảnh hưởng: Các dây thần kinh sẽ bị tổn thương do cột sống có nhiều các dây thần kinh chạy dọc. Người bệnh sẽ thấy đau, khó chịu ở những vùng dây thần kinh chạy qua. Lâu dần cơn đau sẽ lan xuống chân, tay, thắt lưng và cơn đau tăng nhanh khi vận động mạnh.

• Rối loạn đại tiểu tiện: Thoát vị đĩa đệm còn khiến người bệnh bị rối loạn đại tiểu tiện, mất kiểm soát trong vấn đề này.
• Rối loạn cảm giác: Người bệnh sẽ bị rối loạn cảm giác do dây thần kinh bị tổn thương, bị tê bì chân tay và cảm thấy nóng lạnh bất thường.
• Teo cơ: Khi máu không được lưu thông tới các cơ sẽ gây thiếu dinh dưỡng và người bệnh có nguy cơ bị teo cơ.
• Tàn phế: Đây là biến chứng nguy hiểm nhất của bệnh và người bệnh sẽ không còn khả năng lao động, không đi lại được, chỉ nằm yên tại chỗ.

Ngoài chế độ ăn uống hợp lý kết hợp với việc điều trị đúng cách, để bệnh nhanh khỏi cũng như hạn chế cơ hội tái phát, người bệnh cần lưu ý những vấn đề như sau:

• Hãy giảm cân nếu như bạn đang bị thừa cân, béo phì.
• Nên trao đổi với bác sĩ trước khi bạn luyện tập hay dùng bất kỳ loại thuốc nào.
• Tham khảo chuyên gia dinh dưỡng để có một chế độ ăn uống khoa học, hợp lý và đúng cách.
• Thay đổi những thói quen xấu, ngồi, đi đứng đúng tư thế.
• Khi tham gia thể thao, lao động cần lưu ý để giảm nguy cơ chấn thương.
• Hạn chế mang vác nặng trong nhiều ngày để tránh áp lực lên đĩa đệm.
• Ngủ đủ giấc và nghỉ ngơi hợp lý mỗi ngày để duy trì sức khỏe cũng như cải thiện chức năng xương khớp.
• Khám sức khỏe định kỳ hàng năm để nhanh chóng xử lý được những dấu hiệu bất thường nếu có.

Để chẩn đoán bệnh, bác sĩ sẽ đặt một số câu hỏi liên quan đến tiền sử bệnh, những chấn thương trước đó nếu có và những triệu chứng bệnh. Ngoài ra, bác sĩ sẽ kiểm tra sức mạnh của cơ bắp cũng như phạm vi chuyển động bằng việc yêu cầu bệnh nhân di chuyển, vận động cũng như thực hiện một số động tác. Điều này sẽ giúp xác định chính xác mức độ ảnh hưởng của bệnh với khả năng vận động một cách chính xác nhất.

Ngoài ra người bệnh cũng sẽ được yêu cầu làm một số xét nghiệm cận lâm sàng để đánh giá chính xác bệnh, cụ thể:

• Chụp X quang: Kết quả chụp X quang sẽ giúp bác sĩ phát hiện những vết nứt, gãy ở cột sống lưng hay đốt sống cổ. Ngoài ra cũng xác định được tình trạng xẹp đĩa đệm hay mất đường cong sinh lý.
• Chụp MRI: Kỹ thuật này có thể giúp bác sĩ các định được vị trí tổn thương, tình trạng thoát vị ra sau hay trước hay sang hai bên,...
• Chụp CT: Chụp cắt lớp CT giúp bác sĩ biết được những bất thường ở cột sống cũng như những cấu trúc xung quanh.
• Myelogram: Trước khi chụp X quang, Myelogram được tiêm vào dịch tủy sống để giúp kiểm tra sự chèn ép ở dây thần kinh và tủy sống.
• Nghiên cứu dẫn truyền thần kinh: Khi thực hiện nghiên cứu dẫn truyền, các điện cực sẽ được đặt trên da để kiểm tra hoạt động và chức năng của dây thần kinh cũng như các cơ.

Các phương pháp chữa thoát vị đĩa đệm chủ yếu là giúp cải thiện tình trạng đau nhức, phục hồi chức năng vận động cho người bệnh. Ngoài ra, điều trị bệnh giúp bảo tồn đĩa đệm bị thoái hóa và ngăn ngừa những biến chứng của bệnh. Các phương pháp được ưu tiên vẫn là dùng thuốc điều trị, các mẹo đơn giản tại nhà. Nhưng nếu bệnh nặng hơn thì cần cân nhắc đến khả năng phẫu thuật thoát vị đĩa đệm.

Sử dụng thuốc Tây y chữa bệnh

Các loại thuốc Tây y được dùng để chữa bệnh bao gồm:

• Thuốc giảm đau: Thuốc giảm đau như paracetamol hay thuốc nhóm NSAID giúp cải thiện triệu chứng bệnh. Nếu sau khi dùng thuốc mà mức độ tiến triển không nhiều thì bác sĩ sẽ chỉ định người bệnh dùng chế phẩm giữa paracetamol và thuốc giảm đau gây nghiện (còn gọi là opioids).
• Thuốc giảm đau thần kinh: Nếu cơn đau do chèn ép rễ dây thần kinh thì bác sĩ sẽ chỉ định người bệnh dùng thuốc Pregabalin hay Gabapentin. Nhóm thuốc này giúp giảm đau mạnh bằng việc ức chế tái hấp thu các chất dẫn truyền dây thần kinh.
• Thuốc giãn cơ: Thuốc giúp giảm đau cơ do bị co cứng hay co thắt quá mức. Nhóm thuốc này được dùng nhiều ở những bệnh nhân bị thoát vị đĩa đệm cổ và viêm đau quanh khớp vai.
• Tiêm corticoid: Người bị thoát vị đĩa đệm gây đau nhiều và không cải thiện sau khi dùng thuốc thì có thể tiến hành tiêm corticoid quanh rễ thần kinh hoặc tiêm màng cứng. Đây là thuốc có tác dụng chống viêm mạnh và giảm đau nhức khá hiệu quả.
• Thuốc chống thoái hóa: Ngoài những thuốc giúp giảm triệu chứng bệnh thì bác sĩ cũng có thể chỉ định bệnh nhân dùng thuốc chống thoái hóa tác dụng chậm. Thuốc có thể giúp phục hồi mô sụn, giúp đĩa đệm dẻo dai hơn và ngăn ngừa lão hóa xương.

Các loại thuốc Tây Y chỉ có tác dụng trong thời gian ngắn và người bệnh không nên lạm dụng vì có thể gây tác dụng phụ ảnh hưởng đến dạ dày, gan,...

Dùng mẹo tại nhà chữa thoát vị đĩa đệm

Người bệnh có thể tham khảo một số mẹo đơn giản tại nhà để chữa thoát vị như sau:

• Dùng lá lốt và đinh lăng: Chuẩn bị cây xấu hổ, đinh lăng và lá lốt rửa sạch. Các nguyên liệu đem sắc cùng 1,5 lít nước và uống hàng ngày sẽ giúp cải thiện thoát vị đĩa đệm hiệu quả.
• Chườm nóng với ngải cứu: Lá ngải cứu rửa sạch sau đó sao nóng với muối. Cho hỗn hợp đã chuẩn bị vào vải mỏng rồi chườm lên vùng bị thoát vị đĩa đệm.
• Dùng cây đinh lăng: Dùng rễ cây đinh lăng phơi khô và sắc cùng nước uống mỗi ngày. Ngày uống 3 lần và kiên trì 3 - 4 tuần để giảm đau nhức.
• Dùng đu đủ: Rang muối hạt nóng và cho vào túi mỏng. Lá đu đủ tươi đặt lên vùng đau nhức do thoát vị, tiếp đến đặt túi muối lên, chườm khoảng 15 - 20 phút.

Phẫu thuật thoát vị đĩa đệm

Phẫu thuật được áp dụng khi những biện pháp trên không thể xử lý được bệnh. Ngoài ra, kỹ thuật này cũng được dùng khi bao xơ bị rách nứt hoàn toàn, nhân nhầy đã thoát vị di trú, triệu chứng chèn ép dây thần kinh nặng hơn và khả năng vận động bị suy giảm nghiêm trọng.

Một số kỹ thuật được chỉ định gồm:

• Lấy nhân đĩa đệm di trú.
• Thay đĩa đệm.
• Cắt gai xương.
• Chỉnh hình cột sống.

Mục đích của phẫu thuật là giúp loại bỏ phần nhân nhầy bị thoát vị, cải thiện khả năng vận động cũng như bảo tồn rễ thần kinh. Phương pháp này có thể tiềm ẩn một số rủi ro cũng như biến chứng, tỷ lệ tái phát khoảng 1% trong năm đầu tiên. Vậy nên người bệnh cần cân nhắc thật kỹ, trao đổi với chuyên gia để đưa ra quyết định đúng nhất.

Một số biện pháp khác

Ngoài những biện pháp trên, người bệnh có thể tham khảo một số cách chữa thoát vị đĩa đệm khác như:

• Vật lý trị liệu: Dùng các bài tập trị liệu, massage trị liệu để cải thiện và phục hồi chức năng vận động, tăng khả năng lưu thông và tuần hoàn máu.
• Dùng laser: Phương pháp này dùng laser đốt nhân nhầy trong đĩa đệm để giảm áp lực, giảm khả năng rách bao xơ cũng như nhân nhầy thoát ra bên ngoài. Phương pháp này cũng giúp giảm lồi đĩa đệm.
• Dùng sóng radio: Đây là cách dùng sóng radio nhằm đưa nhân nhầy về vị trí ban đầu, giúp ổn định cấu trúc cột sống và giảm sự chèn ép lên dây thần kinh, hạn chế rách nứt bao xơ cũng như thoát nhân nhầy.
• Sử dụng tế bào gốc: Dùng tế bào gốc từ mô mỡ ở vùng bụng dưới của bệnh nhân để chiết thành tế bào gốc tạo máu, tế bào gốc trung mô. Sau đó bác sĩ tiêm vào đĩa đệm bị thoát vị để phục hồi bao xơ bị thoái hóa và tổn thương.

Khi bị thoát vị đĩa đệm, người bệnh cần chú ý đến chế độ dinh dưỡng như sau để tránh những ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe và cột sống:

• Bổ sung các thực phẩm giàu axit béo omega-3 như cá thu, tôm, cá hồi, cua, cá ngừ.
• Ăn nhiều nước hầm xương vì chúng chứa nhiều canxi tốt cho xương khớp.
• Ăn các rau xanh có màu đậm như rau bina, cải xoăn, cảnh xanh, súp lơ xanh.
• Bên cạnh đó, hạn chế ăn những thực phẩm giàu đạm như thịt bò, thịt bê hay thịt lợn, thịt trâu.
• Hạn chế ăn đồ giàu purin và fructose như: Thịt gia cầm, cà muối, dưa muối, các nội tạng của động vật.
• Tránh ăn đồ ăn nhanh, đồ nhiều dầu mỡ như gà rán, xúc xích, thịt nướng trên than,...
• Dừng ngay việc uống bia rượu, hút thuốc hay dùng đồ có cồn để tránh làm bệnh trầm trọng hơn.

• Bài Thuốc Dân Gian Chữa Thoát Vị Đĩa Đệm
• Chữa Thoát Vị Đĩa Đệm Bằng Sóng Cao Tần
• Cách Chữa Thoát Vị Đĩa Đệm
• Phẫu Thuật Thoát Vị Đĩa Đệm Cột Sống Thắt Lưng
• Cách Trị Cong Vẹo Cột Sống Tại Nhà
• Chữa Thoát Vị Đĩa Đệm Bằng Ngải Cứu
• Bấm huyệt trị đau lưng
• Chữa Thoát Vị Đĩa Đệm Bằng Cây Xương Rồng
• Cây Mần Ri Chữa Thoát Vị Đĩa Đệm
• Phác Đồ Điều Trị Đau Thần Kinh Tọa
• Phục Hồi Chức Năng Thoái Hóa Khớp Gối
• Chữa Thoát Vị Đĩa Đệm Bằng Xà Đơn
• MRI Thoát Vị Đĩa Đệm
• Cấy Chỉ Chữa Thoát Vị Đĩa Đệm
• Cây thuốc nam chữa vôi hóa cột sống

• Tư Thế Ngồi Cho Người Thoát Vị Đĩa Đệm
• Yoga Cho Người Thoát Vị Đĩa Đệm